استاندارد ایزو را بشناسیم – دکتر مهسا اله یاری

استاندارد ایزو چیست و پرکاربردترین آنها کدامند؟(قسمت سوم)

• استاندارد ایزو ۱۳۴۸۵:

• استاندارد ایزو مدیریت کیفیت برای نظارت بر ساخت تجهیزات پزشکی استاندارد ایزو ۱۳۴۸۵ می باشد. الزامات یک سیستم مدیریت کیفیت را مشخص می کند که در آن سازمان باید توانایی خود را برای ارائه تجهیزات پزشکی و خدمات مرتبط که به طور مداوم الزامات نظارتی مشتری و قابل اجرا را برآورده می کند، نشان دهد. شرکت هایی که برای مجوز از سازمان تجهیزات پزشکی نیاز به اخذ گواهینامه ایزو ۱۳۴۸۵ دارند باید توسط شرکت هایی این گواهینامه را دریافت کنند که مورد تایید سازمان تجهیزات پزشکی باشند.

• استاندارد ایزو ۲۹۰۰۱:

• استاندارد ایزو ۲۹۰۰۱ جزو استاندارد های ایزو مدیریت کیفیت در بخش خاص صنایع نفت، گاز و پتروشیمی است. ایزو ۲۹۰۰۱ مربوط به شرکت هایی است که عرضه کننده خدمات یا محصولات مربوط به صنایع نفت، گاز و پتروشیمی می باشد. استاندارد ایزو ۲۹۰۰۱ به عنوان مکمل ISO 9001:2015 نوشته شده است. الزامات تکمیلی برای مدیریت ریسک‌ها و فرصت‌های زنجیره تامین مرتبط با صنایع نفت، پتروشیمی و گاز طبیعی و ارائه چارچوبی برای همسویی الزامات با استانداردهای تکمیلی مورد استفاده در صنایع، ایجاد شده است.

• استاندارد ایزو ۵۰۰۰۱:

• استاندارد ایزو ۵۰۰۰۱ جزو استاندارد های مهم سازمان ایزو می باشد که دستورالعمل های مربوط به سیستم های مدیریت انرژی در سازمان ها را مکتوب می کند. استاندارد ایزو ۵۰۰۰۱ الزاماتی را برای استقرار، پیاده سازی، حفظ و بهبود یک سیستم مدیریت انرژی مشخص می کند که هدف آن این است که یک سازمان را قادر سازد تا از یک رویکرد سیستماتیک در دستیابی به بهبود مستمر عملکرد انرژی، از جمله بهره وری انرژی، مصرف انرژی و مصرف پیروی کند.
• استاندارد ایزو ۵۰۰۰۱ الزامات مربوط به مصرف و مصرف انرژی را مشخص می کند، از جمله اندازه گیری، مستندسازی و گزارش، طراحی و شیوه های تدارکات برای تجهیزات، سیستم ها، فرآیندها و پرسنلی که به عملکرد انرژی کمک می کنند

• استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵:

• استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ سال ۲۰۱۹ میلادی توسط سازمان ایزو منتشر شد. مدیریت کیفیت، دستورالعمل هایی برای مدیریت شایستگی و توسعه نیروی کاری شرکت ها موضوع تدوین استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ است. استاندارد ایزو ۱۰۰۱۵ دستورالعمل هایی را برای سازمان ارائه می دهد تا سیستم هایی را برای مدیریت شایستگی و توسعه افراد ایجاد، پیاده سازی، حفظ و بهبود بخشد تا بر نتایج مربوط به انطباق محصولات و خدمات و نیازها و انتظارات طرف های ذینفع مربوطه تأثیر مثبت بگذارد.

• استاندارد ایزو ۱۶۹۴۹:

• ISO/TS 16949 استاندارد مدیریت کیفیت شناخته شده جهانی برای صنعت خودرو است. این استانداردها را از سراسر اروپا و ایالات متحده گرد هم می آورد و چارچوبی برای دستیابی به بهترین عملکرد در رابطه با طراحی و ساخت محصولات برای زنجیره تامین خودرو فراهم می کند. سیستم های مدیریت کیفیت، الزامات ویژه برای استفاده از ایزو ۹۰۰۱ جهت تولید خودرو و سازمان های مربوط به بخش خدمات می باشد. این استاندارد توسط سازمان هایی که قطعات مشخص شده توسط مشتری را تولید می کنند درخواست می شود.

• استاندارد ایزو ۲۱۵۰۰:

• اولین استاندارد سازمان بین المللی ISO برای خانواده مدیریت پروژه استاندارد ایزو ۲۱۵۰۰ می باشد. استاندارد ایزو ۲۱۵۰۰ سال ۲۰۲۱ میلادی توسط سازمان ایزو ویرایش شد. بنابراین در حال حاضر استاندارد ایزو ۲۱۵۰۰ توسط نهادهای صادر کننده ایزو، صادر می شود.
• کمیته فنی ISO/PC 236 با مدیریت پروژه سروکار دارد. کمیته ISO/PC 236 توسط مؤسسه استاندارد ملی آمریکا (ANSI) برگزار شد که چهار استاندارد را تأیید کرده بود که از مواد PMI استفاده می کردند.
• سیستم مدیریت کیفیت در پروژه ها (ISO 10006):
• شرکت ها و پیمانکارانی که اقدام به به دریافت گواهینامه ISO 10006 می نمایند، به کارفرما این اطمینان را می دهند که پیمانکار پروژه دارای یک سیستم منسجم مدیریتی برای رسیدن به اهداف پروژه می باشد، لذا شرکت هایی که استاندارد مدیریت پروژه مانند PMBOK یا ISO 10006 در آن پیاده سازی شده، ضمن سازماندهی بهتر به امور و فرآیند ها، باعث افزایش بهره وری و اثربخشی اجرای پروژه ها می گردند.
• استاندارد ایزو ۱۰۰۰۶ راهنمایی در مورد کاربرد مدیریت کیفیت در پروژه ها می دهد. برای پروژه هایی با پیچیدگی های مختلف، کوچک یا بزرگ، کوتاه یا طولانی مدت، در محیط های مختلف، و صرف نظر از نوع محصول یا فرآیند درگیر، قابل استفاده است. شرکت های پیمانکاری که پروژه محور هستند می توانند اقدام به اخذ گواهینامه ISO 10006:2017 نمایند. سازمان بین المللی ISO سال ۲۰۱۷ میلادی آخرین ویرایش استاندارد ایزو ۱۰۰۰۶ را منتشر نمود.

• استاندارد ایزو ۳۱۰۰۰:

• استاندارد ایزو ۳۱۰۰۰ جزو مهمترین استاندارد های ایزو در بخش مدیریت کیفیت است، مدیریت ریسک، دستورالعمل ها، اصول، چارچوب و فرآیندی را برای مدیریت ریسک ارائه می کند.

• ایزو :۱۷۰۲۰

• استاندارد الزام آور برای عملیات انواع سازمان های بازرسی‌کننده را تعیین و مشخص می‌کند.

• ایزو ۱۷۰۲۵:

• استاندارد تست و کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی
در این استاندارد روش های انجام آزمون یا کالیبراسیون بر اساس روش های استاندار، جایگاه و شرایط محیطی کار، اصول نمونه برداری و مواردی از این قبیل را ارائه می‌دهد.

• ایزو ۲۰۰۰۰:

• استاندارد مدیریت کیفیت در خدمات فن‌آوری اطلاعات IT
این استاندارد الزامات مدیریت تحول و خدمات و آئین‌نامه‌های مربوطه را ارائه می‌دهد.
• ایزو ۲۶۰۰۰:
• راهنمای مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها
• ایزو ۲۷۰۰۱:
• سیستم مدیریت امنیت اطلاعات ISMS یا Information Security Management System
• گواهینامه (CE )گواهینامه انطباق محصول اتحادیه اروپا:
• امروزه برای صادرات و واردات محصولات صنعتی قوانین و مقرراتی در کشورها وضع شده که شرکت های تولیدی و صنعتی که مایل به صادرات محصولات خود به این کشورها هستند ملزم به رعایت و اجرایی کردن این قوانین می باشند که گواهینامه CE یکی از معروف ترین آن هاست.
• گواهینامه CE برای اکثر محصولات تولیدی که به دنبال صادرات به اروپاست اجباری شده و حتی برخی از تجار و وارد کنندگان غیر اروپایی نیز داشتن این نشان را برای واردات محصولات تولیدی به کشور خود در نظر می گیرند.
• لازم به ذکر است که گواهینامه CE برای محصولاتی نظیر تولیدات دارویی، غذایی و آشامیدنی قابل صدور نیست ولی متاسفانه برخی مراکز سودجو اقدام به صدور گواهینامه های CE برای این شرکت ها و محصولاتشان می نمایند که عملا غیر مجاز و فاقد ارزش است.
• نشان حلال (نشان حلال برای محصولات غذایی و آشامیدنی):
• حلال به غذاهایی گفته می‌شود که در دین اسلام مصرف آنها مجاز است. نشان حلال همچنین تحت قالب گواهینامه ای است که برای محصولات غذایی که به صورت حلال آماده و تولید می گردند صادر شده و نشان حلال بر روی این محصولات نیز درج می گردد. این نام برگرفته از معنی غذای حلال است که در دین اسلام آمده است و اولین بار محصولات غذایی حلال در کشور مالزی بوجود آمده است.
• در کنار استانداردهای مدیریت صنایع غذایی نظیر ایزو ۲۲۰۰۰ اخذ استاندارد غذای حلال کمکی شایانی به توسعه صادرات و سلامت محصول خواهد داشت.
• محصولات غذایی مناسب برای مصرف کنندگان مسلمان باید دارای نشان حلال باشند، به ویژه زمانی که منشا یا فرآیند تولید آنها مشکوک باشد. با این حال، استانداردهای حلال متعدد است. این وضعیت ممکن است باعث سردرگمی شود، مخصوصاً برای تولیدکنندگان کشورهای غربی که مایلند محصولات خود را برای صادرات به کشورهای اسلامی تأیید کنند.

پژوهش: مهسا اله یاری
تنظیم: رقیه خانمحمدزاده