تاریخ شکل گیری ایران۳۶-ی،صفایی

تاریخ شکلگیری ایران (۳۶)

طلوع و افول سلسله ساسانیان؛

از گفته های اخلاقی نوشیروان:

«غلامی که میتوان او را خرید و فروخت

آزادتر از یک آدم لئیم است، چه اولی ممکن است آزاد گردد، برخلاف دومی که هیچوقت نه».

این نکته جالب توجه است که انوشیروان

آخرین ستاره ای بود که در افق ایران باستان درخشید، چه ایران ساسانی بعد از افول آن بواسطه خبطهای جانشینهای او و جهات دیگر با سرعت رو به انحطاط رفت و دیری نگذشت که دولت اردشیر پاپکان متقرض و تاریخ جدیدی شروع شد.

بهرحال در خصوص تاریخ ظهور خسرو انوشیروان با اشاره هایی که کردم نیازمند ورق زدن تاریخ است که شما گرامیان با خصوصیات این مرد بزرگ بیشتر آشنا شوید.

با مرور تاریخ به شهرت خسرو و به حکمت وی در نزد ایرانیان و اعراب و آنچه در شاهنامه و مأخذ آن در باب مجالس او با وزیر دانشمندش بوزرجمهر نوشته شده، آشنا خواهید شد.

بهرحال برگردیم و قبل از اینکه به جانشین خسرو انوشیروان بپردازیم مروری کنیم از گذشته این پادشاهان بزرگ ساسانی.

تاریخ پیروزی های ساسانیان در بخش شرقی امیراطوری روم و بعدها بیزانس، پیوسته با این رویکرد همراه بود که شکست خوردگان را با کوچ های اجباری بسوی شرق، یعنی به درون قلمرو امپراتوری خود می راندند. بخشی از مردم هترا که توسط خسرو تسخیر شد و به زور به شرق ایران کوچانده شدند، مسیحی

بودند. این رانده شدگان، احتمالن انجیل دیاتسرون تاتیان را به همراه خود به مناطق زیر فرمانروایی ایران بردند. شاپور اول که ذکرش را قبلاً کردم در کنار هترا و دورا -اروپوس در ساحل فرات، انتاکیه ی سوریه را تصرف کرد و بدنبال آن اسقف انتاکیه را به همراه جماعت مسیحی اش به شهر نوبنیاد گندی شاپور در خوزستان انتقال داد. بدین ترتیب گندی شاپور به وطن جدید علم کلام (الاهیات) انتاکیه تبدیل شد. شاهان ساسانی هر کجا را تسخیر میکردند مردم آن منطقه را به ایران کوچ میدادند که بیشتر در زمان شاپور و انوشیروان بود. حتی در نقش رستم در مرودشت سنگ نبشته ای هست که تمام این جنگها را در این نقش گزارش میدهد. زمانیکه خسرو به انتاکیه میرسد از زیبایی این شهر در شگفت میماند و در شهری نزدیک تیسفون یک انتاکیه جدید ساخته که به «انتاکیه خسرو » معروف شد. در سال ۵۴۰ میلادی، انوشیروان در طی جنگ و صلحی که در طی سالیان با روم داشت در فرصت های مناسب در واقع در زمانهای صلح به پیشرفت و گستردگی ایران افزود و در زمان او ایران به بزرگترین قدرت و اقتدار رسید.

در زمان جنگ با روم بخصوص زمانیکه لشکر به شمال بین النهرین برد، نصیبین را از محاصره روم نجات داد، انطاکیه را آتش زد و شهر آپامه و قلعه دارا را هم گرفت. در سال (۵۷۳) پیروزی سریع وی چنان لطمهٔ روحی به امپراطور روم زد که کارش به جنون کشید و خود را ناچار به استعفا یافت (۵۷۴).

تیبریوس که بعد از او زمام امور را بدست گرفت مجبور به صلح با خسرو شد و پرداخت باج سالیانه ای بمدت سه سال را قبول کرد.

اما صلح پایدار نماند.

ادامه ….

صفا🌹