تاریخ شکل گیری ایران-قسمت چهل و پنجم-طلوع و افول سلسله ساسانیان-“ی،صفایی”

تاریخ شکلگیری ایران (۴۵)

طلوع و افول سلسله ساسانیان؛

-قتلِ خانواده‌ی امپراتور در بیزانس

و لشکرکشی‌ِ خونخواهانه‌ی خسرو دوم-

حامی خسرو، موریکیوس امپراتور بیزانس، سال‌های سال همچون یک سردار نظامی در برابر رقیب خود ساسانیان در شرق ایستاد‌گی کرد و جنگ را به قلمروی ساسانی کشاند. بر اساس همین تجربیات نظامی، یک کتاب استراتژیک به نگارش درآمد که زیر نظر موریکیوس پردازش و ویرایش شد. این کتاب به ما کمک می‌کند تا با شیوه‌ی جنگی بیزانس آشنا شویم. موریکیوس ولی از فکر امپراتوری جهانی بیزانس دست برنداشت، اگرچه او مجبور شد در غرب، سرزمین‌های متعلق به بیزانس را جمع‌ و جور و منسجم کند و در شرق نیز، فقط به واسطه‌ی فرار خسرو دوم به دربارش، به صلحی پایدار با ایران برسد و بالاخره از این طریق به یورش‌ها و خطرات از سوی ایران پایان بدهد.

ولی حوادث سال‌های بعد تا ۶۳۰ میلادی می‌بایست برای بیزانسی‌ها از اهمیت تعیین‌کننده‌ای برخوردار بوده باشند. در پایان این روند، بیزانسی کاملاً جدید بوجود آمد که امپراتورش خود را خادم مسیح (servus christi) می‌نامید.

وضعیت‌ِ حساس بیزانس به ویژه زمانی آشکار شد که فشار دیگری بر نظام وارد گردید؛ یعنی جنگ ده ساله‌ی پر هرج و مرج با برد‌گان منطقه‌ی بالکان در دانوب‌ِ پایینی که با ناکامی ارتش بیزانس همراه بود. درماند‌گی و فرسایش بیزانس در این جنگ علیه برد‌گان، به شورش سربازان در ارتش منجر شد. سال ۶۰۲ میلادی خشم و شورش همه جا را فرا گرفت، موریکیوس در قسطنطنیه از مقامش برکنار شد و به همراه‌ِ مابقی‌ِ خانواده‌اش به قتل رسید.

خسرو دوم برای خونخواهی از قتل موریکیوس به بیزانس اعلام جنگ داد. او در سال ۶۰۵ میلادی قلعه‌ی دارا را به تصرف خود در آورد. بدین ترتیب، میانرودان‌ِ بیزانس به تصرف خسرو دوم درآمد. ایرانیان تا کالسدون که در بخش آسیایی قسطنطنیه قرار داشت، پیشروی کردند. قاتل و جانشین موریکیوس قربانی یک توطئه شد و در پی آن هراکلیوس، پسر‌ِ فرماندار کارتاژ، در سال ۶۱۰ میلادی به تخت و تاج امپراتوری رسید.

ادامه …..

صفا🌹