جایگاه فرش در سینمای ایران
فرش از مولفه‌های فرهنگی و ملی مهم ایران‌زمین با حضوری متفاوت در سینمای ایران است که جایگاه آن در برخی فیلم‌ها محوری و در برخی دیگر حاشیه‌ای بوده است.
سینمای ایران در مقاطع مختلف به تصویر کشیدن عناصر و مولفه‌های خاص فرهنگ ایرانی توجه نشان داده و از وجوه متنوع آن با پرداخت‌های متفاوت بهره‌مند شده است. فرش ایرانی از مولفه‌های فرهنگی و ملی مهم ایران است که در طول دوران حضوری متفاوت و البته با شدت و ضعف در سینمای ایران و فیلم‌ها داشته است.
حضوری که گاهی حاشیه‌ای بوده و در مواردی از حاشیه به متن آمده و بستری تأثیرگذار در روند ماجرا و اتفاق‌های فیلم فراهم کرده است. مرور فیلم‌های ایرانی از وجه کمیت و کیفیت حضور فرش در این آثار می‌تواند در این مقطع جذابیت خود را داشته باشد.
«ترنج»
«ترنج» محمدرضا اعلامی سال ۶۵ با بازی علی نصیریان، پروانه معصومی و کمند امیرسلیمانی ساخته شد. فیلم داستان تلاش یک طراح فرش برای وابسته نبودن به دیگران است. هر چند ایادی یعقوب با مرگ همسر، شکستن دار قالی و انگشتان احمد مانع او می‌شوند، اما بازگشت به ریشه‌ها وی را پس از سال‌ها به احیای طرح‌های قدیمی به کمک دخترش ترنج وامی‌دارد.
در «ترنج» هر چند فرشبافی، دار قالی و طراحی نقشه مولفه‌های این هنر است، اما بخش نمادین و مفهومی آن انکارناپذیر است. به ویژه کنش نمادین احمد که در نهایت با تیرهای سقف دار قالی را برپا می‌کند. در واقع مقطع گذار از رکود و ظلمی که به شخصیت اصلی می‌شود با تکیه بر مفاهیم بازگشت به گذشته و ریشه‌ها مفهوم پیدا می‌کند که فرش برجسته‌ترین نماد و عینیت آن است.
«دختران خورشید»
«دختران خورشید» به نویسندگی و کارگردانی مریم شهریار سال ۷۸ ساخته شد. فیلمی که هر چند مهجور واقع شد و به درستی دیده نشد، فرش و فرشبافی در آن نقش محوری و تعیین‌کننده دارد. فیلم داستان دختری است که پدرش برای کار کردن او در یک کارگاه قالیبافی موهایش را می‌تراشد تا به لباس یک پسر درآید. فیلم به فرش و فرشبافی نگاهی عاشقانه و دراماتیک دارد.
«فرش باد»
«فرش باد» به نویسندگی محمد سلیمانی و کارگردانی کمال تبریزی سال ۸۱ ساخته شد. این فیلم محصول مشترک ایران و ژاپن در واقع محصول مقطعی است که بحث گفتگوی تمدن‌ها در سینمای ایران تازه بود و به گونه‌ای حرفه‌ای و آسیب‌شناسانه به آن توجه می‌شد. رضا کیانیان، فریبا کامران، مریم بوبانی و محمود حریرچیان از جمله بازیگران ایرانی این فیلم هستند.
در این فیلم چگونگی بافت یک فرش در مهد فرهنگ ایران؛ اصفهان با طنزی ظریف روایت می‌شود. نکته ای که این بستر را از یک وجهی شدن نجات داده همان تم گفتگوی تمدن‌ها و تقابل دو فرهنگ ایرانی و ژاپنی است که توانسته در طی مسیر به نتیجه‌ای قابل توجه بیانجامد.
ادامه دارد…
ارسال دیدگاه