تحلیل جامعه شناسانه رمان شروع یک زن ۱، تحلیل دکتر فاطمه رنجبر

شروع یک زن اولین کتاب از دوره سه جلدی رمان های فریبا کلهر است.

داستان شروع یک زن دغدغه های زنی به نام پروین است که در آستانه جدا شدن از همسرش پس از چند سال به ایران برگشته و همکلاسی دوران دانشجویی اش بهرام را پیدا می کند. بهرام نسبت به همه چیز و همه کس احساسی نوستالژیک دارد. داستان در چند فصل به هم پیوسته روایت می شود.

بهرام را از سال ۶۵ می شناختم. یکی از سه پسر گرایش کودکان استثنایی دانشکده علوم تربیتی بود. آدم عجیبی بود. مردی بود که احساس خوبی نسبت به خودش، همسرش، دوستانش و حتی موبایل و ماشینش داشت. عامل موفقیتش هم همین احساس مثبت دائمی بود.

پروین بعد از اینکه از کانادا به ایران می آید هنگام جستجوی بهرام بطور اتفاقی برایش پیامکی می فرستد که زمینه آشنایی و دیدار مجدد این دو فراهم می شود. خاطرات دانشگاه، دانشکده، همکلاسی ها و دغدغه های فمینیستی آن ها، پروین را بر سر دو راهی قرار می دهد.

تا چند سال بعد بهرام را ندیدم. اما یکی دو بار تلفنی با هم حرف زدیم و من فهمیدم یک پسر و یک دختر دارد. وضعیت مالی اش هم خیلی خوب شده بود. البته که او حرفی از وضعیت مالی اش نزد اما از صدایش می شد فهمید اوضاعش چطور است.

در بخشی از کتاب می خوانیم: سی و سه سالم شده بود و هنوز ازدواج نکرده بودم. منی که تمام پسردایی ها و پسرعموها و پسرخاله ها و پسرعمه ها همین که به فکر ازدواج می افتادند اول سری به خانه ما می زدند سی و سه سالم شده بود، خواهر کوچک ترم بچه دار هم شده بود، مادرم مرده بود و من هنوز شوهر نکرده بودم. دختری که همه می گفتند اصلا ذره ای قشنگی ندارد اما ..

جامعه‌شناسی ادبيات در يك نگاه كلي قصد برقرار كردن رابطه بين ادبيات و عناصر اجتماعي را دارد. در حقیقت هرگاه‌ يك‌ اثر هنري‌ با توجه‌ به‌ محتوای فرهنگی، سیاسی و محيط‌ و شرايط‌ اجتماعي‌ زمان‌ پيدايش‌ آن‌ و زمان‌ وقوع‌ حوادثش‌، موردبررسی‌ و ارزيابي‌ قرار گیرد به این معناست که در حيطه نقد جامعه‌شناختی‌ قرار گرفته است. جامعه‌شناسی ادبیات به عنوان یکی از جدید‌ترین موضوعات میان‌رشته‌ای در حوزۀ ادبیات، با دامنه‌ای گسترده، یکی از پیچیده‌ترین و شاید لذّت بخش‌ترین رشته‌های علوم انسانی با خصائص ویژه است؛ البته مهم‌ترین ویژگی آن به ماهیت ادبیات مربوط می‌شود زیرا اگر علم به دنبال حقیقت‌یابی است، ادبیات از طریق تخیّل، امکان بازآفرینی واقعیات را فراهم می‌آورد و از این طریق بخشی از حقیقت مغفول، مجال بازیابی پیدا می‌کند. ادبیات این امکان را فراهم می‌کند که از طریق بازآفرینی واقعیت، درک بهتری از خلال تصویرگری خلاق فراهم شود. درواقع نقد جامعه‌شناسانۀ آثار ادبي، روشي است که به تحقيق و بررسي درباره طبقات مختلف جامعه و طرز فکر و روش اندیشه، رفتارها و کنش‌ها و ساختارهاي اجتماعي در دوره‌های معين تاريخی می‌پردازد. در اين شيوۀ نقد، اثر ادبي از اين ديدگاه که اجتماع و هنرمند و اثر او با يکديگر رابطه‌ای زنده و جدایی‌ناپذیر دارند، موردبحث و ارزيابي قرار می‌گیرد.

تحلیل رمان را در پست خانم دکتر فاطمه رنجبر در رسانه ایرانیان اروپا با عنوان خوانش جامعه شناسانه رمان شروع یک زن

خوانشی جامعه‌شناسانه از رمان «شروع یک زن» اثر فریبا کلهر. ( دکتر فاطمه رنجبر)

دنبال کنید.