شعر اقوام ایرانی (لکی و لری) با لیلا طیبی – عیدی عالی تبار

استاد “عیدی عالی‌تبار” شاعر لک‌زبان لرستانی، در سال ۱۳۴۰ خورشیدی در خانواده‌ای اهل ادب و هنر در بروجرد دیده به جهان گشود. ایشان برادر استاد “عزیز بیرانوند”، و زنده‌یاد “احمد بازوند” و همچنین عموی بانوی غزل لرستان، “مهتاب بازوند” هستند.
وی که تحصیلات خود را تا دیپلم ادامه داده، در رشته‌های مختلف هنری مثل شعر، خوشنویسی و مجسمه‌سازی فعالیت داشته است؛ اما بیشتر به شعر و قالب غزل گرایش دارد.

ایشان که دارای دارای مدرک خوشنویسی ممتاز نیز هست، و مدتی مسئول انجمن ادبی استاد مهرداد اوستا بروجرد بود و اکنون از اعضای اصلی انجمن ادبی دکتر زرین‌کوب بروجرد نی‌باشد.

▪︎نمونه شعر لکی:
(۱)
[در مدح استاد عزیز بیرانوند]
یهَ ییِ حکمتیکهَ وتو واریهَ
کَلومِت شفا بخشهَ، چُی داریهَ
نه تنیا اهالی شعر و هنر
شووان‌و، کشاورزو، هر پیشه‌وَر
وختی گوشَ شعرِ روائهَ مَکَن
گُراگُر اَرینِت دوائهَ مَکَن
نَه دردِ دلِ مردمت دادَ مین
نهَ زیلَت نِمَچوو فریادَ مین
زوانت پِر ای طنزِشُیلَه وَرَه
غَزل مثنویت دل آگِر دَرَه
اِ ای وادیهَ بی نظیرو تَکین
تو فرهنگ پِر اِفتخار لَکین
تو بال‌و پرت دائهَ شعر و هنر
ای ای وادیه بینَسهَ خاکَسَر
عزیزین اَرینِم وهاوینِ دلم
بِیهَ تو خدا عمرِ ناقابِلم.

(۲)
دل ای زِندونِ خیالِ غمت آزاد نِماو
عاشقِ لیوهَ گهِ وَ بیت ومَتَل شادنِماو
طالبِ دانش وعلم وهنرپیشه اگر
جورِ استادنَکیشی گهِ وَ استادنِماو
تاکَسی چا نَکَنی اَر سَرِ ری رستم زال
تا اَبَد نومِ ننگِ اُو گهِ وشغاد نِماو
اگر ای عشق نَکی وژ وَ نَچیرِ شیرین
اِوِرست هم بِکَنی هُیچکَسَ فرهاد نِماو
تا کَسی مَزگِ سَریل نیهَ دو مارِ سرِ شون
خوار وبیچارهَ وَدَس کاوه ی حدادنِماو
وسمهَ وسُرمهَ وسُرخ آو خوهَ اَما ای دِت
کَم بِمالین گهِ یهَ وَ حُسنِ خداداد نِماو
اُو تونِم،اُو تو سَر ای ژیرِ ویئر بار آو در
تا بِزونین وَ سِتَم مالِ کَس آباد نِماو
تا صفاء دل وعشق وکِرَمِ خالق ناو
وَ دو صد کوشش بیجا هنر ایجاد نِماو

(۳)
دردِ عاشق وَ مِشیرت ومَتَل درمون نِماو
ای دِلِ ییلاچِمَه تا هَسِه وَ فرمون نِماو
لیوهَ وَ دَس وژ نیئه اَر بیتَ موشی ومَچو
اَر عقِل یاری بِکیتهِ وَ کِلک نیشون نِماو
کَتِم ای دومِ خَمِت بَنِت بِریم عی چاو چین
ای سِتَمهَ اَر مه بی اَر یوسف کَنعان نِماو
حُسنِ یوسف بی گه عی خواو دل زلیخا برد وچه
گلُ اگر عشوه نَکی زندونی عی گلدون نِماو
کشت وکارِ دل مِه حُشکا بی و رِزیا اَر زمین
کشتِ حُشکابی گه دوارهَ تازه ئهَ وارون نِماو
کَتِمَسی گیژِ گَردو عشق وهر ها خِرمهَ می
گُرگِ کُی هَم چُی مه اَژ ایطورهَ سر گردون نِماو
حونهَ عی عشقِ تو ویرون بیم و رمیام اَرزمین
اَرگِ ویرون بیِ بَم ای طورِ مه یی سون نِماو

(۴)
ای خزون سردپیری مبتلا لرزوتوئم
یی غزل بی تالٍ زلفیلت نمخونی لوئم
حونه تیله روزگارم، گه اگر بوشن بمر
پاپتی، و بی‌کفن تاتیه قوره مدوئم…

▪︎نمونه شعر فارسی:
(۱)
از شعر تهی هستم و جز هیچ  ندارم
دیگر غزلی نیست برای تو بخوانم
فریاد، دگر شوق پریدن به سرم نیست
پروانه‌ی طوفان زده‌ی فصل خزانم
چون بلبل ترسیده‌ی کز کرده به کنجی
از وحشت ایام گرفته است زبانم
دیدار تو را می‌طلبد این دل شیدا
عقلم شده موسی و من ساده شبانم
تاخیر مکن این همه در وعده‌ی دیدار
عمرم شده کم حوصله از این نگرانم کردی
یک گوشه چشمی به من دلشده کن تا
“اسب هنر از گنبد گردون بجهانم”.

(۲)
بعد از این دست من و دامن یاری دیگر
می‌سپارم دل خود را به نگاری دیگر
دیگر از شهر دورنگی به ستوه آمده‌ام
می‌برم خانه‌ی دل را به دیاری دیگر
باید از دایره‌ی عشق تو بیرون بروم
تا بگردم به جهان گرد مداری دیگر
سوختم یک نفس از زندگیم مانده به جا
بگذارید بسوزم به شراری دیگر
اگر همسایه‌ی قبرم بشوی بعد از مرگ
می‌کشم رخت خودم را به مزاری دیگر
با توام، با تو، برو دست خدا همراهت
پا به متروکه‌ی قلبم نگذاری دیگر.

گردآوری و نگارش:
#لیلا_طیبی (رها)
دبیر سرویس شعر اقوام ایرانی (لکی و لری)