شعر اقوام ایرانی (لکی و لری) با لیلا طیبی

استاد “عزیز بازوند بیرانوند” مشهور به “سالک” زاده‌ی سال ۱۳۲۲ خورشیدی، در روستای دره بیداد در دامنه شمالی کوه گرّین در بروجرد، شاعر دوبیتی سرا و نویسنده‌ی لک‌زبان ایرانی است.

عمده شهرت وی به سبب دوبیتی‌های لکی اوست. وی نخستین شاعری است که غزل، دوبیتی و مثنوی را وارد شعر لکی کرده است، از این رو، او را “پدر دوبیتی لکی” نیز لقب می‌دهند.
ایشان در کودکی از دایی ارجمندش “ملا شیخ عالی” که خطی خوش داشت کسب فیض نموده است.
در ۹ آذر ۱۳۹۶ مراسم تجلیلی در خرم‌آباد برای ایشان و “یوسفعلی میرشکاک” دیگر شاعر برجسته لرستانی، در میان عدم حضور میرشکاک و استقبال مردم، برگزار شد.
مرحومه “مهتاب بیرانوند” دختر ایشان به “بانوی غزل لرستان” مشهور بود.
تاکنون مجموعه‌های گرین غم (۱۳۸۴) – آو و آگر (۱۳۹۳) – فرهادِ سی بَخت و ایلنامه از ایشان چاپ و منتشر شده است.

▪نمونه‌ی شعر:
(۱)
[گرین غم]
“گرّینِ” خم مِنِم، یخچالِ سردم؛
سنگینه چوی “دماون” بار دردِم؛
مگر “اَلوَن” بِنِنْ ئر سر “شُتُرکوی”؛
گِ شاید هُم‌ترازی بو وَ گردِم.
…
کی یِم ؟ عاشق تبارِ دل فروشی
گِ ئی هر موی‌رگم دردی مجوشی؛
یَ ئی شعله‌دله، آگر زوانِم؛
کسی چوی مِ دوبیتی خو نِموشی؛
…
تو ئی دنیا! فری‌یه رنج و دردت؛
کی‌یِت بازی نی‌یا و تخته‌نردت؟
تو هُم‌بازی کُشین و حقه‌بازین؛
بِری مورین بِری‌تر هانه گَردِت…

(۲)
فلك! إي اُورِ ظلمه سا نِمَكه؟
شلاقِ جور و بيداده مُواری
اگر مِه بيستُوين نيئِم اَرا چه
وَه بينِم تيشه فرهاده مُواری…

(۳)
پرنده کِم، هُوا مِه قُله قافه!
گِریوَه ری نِمِه، اَسْرِم وَه تافه
مَتَرسِم بالِ پروازِم بِسینِن
دو قُوش اَر سَر لَشِم بونه مِرافه

(۴)
هُوَرين، عشقين، نِمَه يا آگِرِ دل
گِه فصلِ يخبنونم آگره مِين!
تو آخِ سينَمين شعله مَكيشين
سراسر آسِمونِم آگره مِين…

(۵)
هَت إی خاوِم جمالِت نصمِ شوئی
پَریم إی خاو! چه درد و لَرز و توئی!
سر گیج منِ دیوُنَه هَر شو
کَتی إی پا رِکاوِت ها مَدوئی!

(۵)
وَه نازی لیوَه کَه، زنجیریئِم که
اَسَه بو سیلِ گوشه گیریئِم که
تو پیرِت کِردِمَه وَه داخِ دُویری
هِلاجِ داخ و دردِ پیریئِم که

(۶)
نَه وَه شاعِر نه استادِم بنیسِن
نه مجنون و نَه فرهادِم بنیسن
دُما مِردن اَرا شادیِ روحِم
دوبیتی عشقی وَه یادِم بِنیسن

(۸)
وَه دِل دشمن ، وَه دَم دوسین، مَزونِم!
اَرّا چُوله گِه آ موسین، مَزونم!
چَنیکَه إی حَسُویدی نونَه مورّین
یَه چَن ساله گِه جاسوسین! مَزونِم!

(۹)
آگِرِت اُوت إی گَنِم زارِ دلِ بیچاره مِه
داخِ عشقت تا ابد إی آگِرَه دامونَه مِ
دی وِریسکه عاشقونه إی خَمِ برمت نیه
گوشه چیِمِت ها خَوَر إی اُورِ بی وارونِه مِ

(۱۰)
دلِ پر حسرت و بیمارِم إی تو
وجودِ ناتوان و ژارِم إی تو
تو دارِ سُوزِ عشق و آرزومین
شِراوِ آخرین دیدارِم إی تو…

نویسنده: لیلا طیبی دبیر سرویس شعر اقوام ایرانی (کوردی)