مولفه های پایداری زنجیره ی تامین – دکتر مهسا اله یاری

شناسایی مولفه های تاثیر گذار بر پایداری زنجیره تامین در راستای تحقق توسعه پایدار

قبلا در یادداشتی با عنوان “نقش زنجیره تامین در توسعه پایدار چیست؟” به بهبود عملکرد زنجیره تامین با رعایت اصول پایداری پرداختیم،در این یادداشت نگاهی به ابعاد پایداری و شاخص های آنها خواهیم داشت.
ابعاد پایداری در چهار مولفه اقتصادی،زیست محیطی،اجتماعی و حکمرانی تعریف شده است و حال می توان با تعریف شاخص هایی این ابعاد را به صورت عملیاتی تعریف کرد.
با توجه به نقش مهم شاخص ها در ابعاد پایداری ابتدا باید شاخص های مهم و تاثیرگذار در هر سازمانی مشخص شود تا با بهبود شاخص های موثر بتوان به نتایج قابل ملاحظه ای دست یافت.

در بعد اقتصادی می توان شاخص هایی مانند:

عملکرد مالی و سهم بازار،
میزان درآمد ناشی از محصولات سبز،
کیفیت و ایمنی محصول،
تحویل به موقع کالا و خدمات،
مدیریت برند،
شهرت برند،
مدیریت بحران اقصادی،
مبارزه با فساد،
پولشویی،
رشوه خواری،,
درآمد حاصل از بازیافت و بهره وری منابع مالی را تعریف کرد.

در بعد زیست محیطی :

میزان استفاده از انرژی های تجدید ناپذیر، تاثیرات مخرب محصولات سازمان بر محیط زیست، در نظر نگرفتن عوامل زیست محیطی در سرمایه گذاریها،
سو مدیریت در مصرف آب،
کاغذ،
انرژی,
عدم مدیریت پسماند و زباله،
عدم مدیریت مصرف انرژی در حمل و نقل،
میزان ضایعات ایجاد شده،
میزان آلودگی صوتی ایجاد شده،
میزان انتشار گازهای گلخانه ای،
میزان استفاده از مواد اولیه مضر برای محیط زیست,
استفاده از مواد خطرناک و سمی,
میزان آلودگی هوای ایجاد شده
عدم استفاده موثر از محصولات جانبی را به عنوان شاخص تعریف کرد.

در بعد اجتماعی که شاید سازمانها کمتر به آن پرداخته اند شاخص های پایداری می تواند شامل:

میزان کارکنان آموزش دیده،
استخدام نیروهای محلی،
به کارگیری تامین کنندگان محلی,،
حمایت از فرهنگ کار آفرینی،
بهبود زیر ساخت ها و سلامت و بهداشت جامعه، حمایت از موسسات آموزشی و….
، تاکید بر رفاه اجتماعی کارکنان،
عدم تبعیض در استخدام،
اخلاق حرفه ای,،
بهداشت حرفه ای و ایمنی،
رضایت مشتریان و شفافیت اطلاعات
باشد.

در خصوص بعد حمکرانی که عمر کمتری نسبت به سایر ابعاد دارد شاخص های پایداری را می توان اینگونه تعریف کرد:
تعامل و مشارکت با ذینفعان،
ایجاد ارزش برای سهامداران و ذینفعان، مشارکت با قانون گذاران و کمک های سیاسی بیطرفانه،
اصول حکمرانی شرکتی و انطباق با قوانین، ارزش ها و اصول اخلاقی کسب و کار،
تنوع تامین کنندگان و داشتن روابط مبتنی بر شفافیت با آنها،
ارزیابی عملکرد تامین کنندگان بر اساس اصول و خط مشی،
داشتن سیستم های مدیریتی،
تعیین مسئولیت و قدرت برای دستیابی به اهداف،
تحقیق و توسعه،
تعهد مدیریت ارشد و داشتن روابط بلند مدت با تامین کنندگان .

اهمیت دادن به مباحث پایداری می تواند موقعیت شرکت ها را در رونق و توسعه تولید بهبود بخشد. بنابراین شرکت ها می توانند برنامه ای مدون برای مدیریت زنجیره تامین خود داشته باشند و این ابعاد را در رسالت سازمان خود مورد توجه قرار دهند. برای بهبود در وضعیت ابتدا باید پایداری ارزیابی و اندازه گیری شود تا پس از اقدامات بهبود بتوان نتایج حاصله را با اندازه گیری مشخص کرد.

تهیه و تدوین: مهسا اله یاری
تنظیم: رقیه خانمحمدزاده