«روی خاک ایستاده ام» (درآمدی بر مدرنیته در شعر فارسی) نوشته دکتر حسن اکبری بیرق، نام کتابی است که توسط انتشارات دانشگاه سمنان به چاپ رسیده است.
این کتاب ارزشمند با نثری شیوا و روان و نیز ساختاری روشمند به تحدید حدود سنت و مدرنیته در شعر معاصر می پردازد و برای این کار ابتدا با رویکردی فلسفی به پدیده مدرنیته، ذهن خواننده را با مبانی و ویژگی های مدرنیسم آشنا و آماده می سازد. نویسنده به مدرنیسم نگاهی دوگونه دارد: مدرنیسم به عنوان دوره ای تاریخی و مدرنیسم چون یک رویکرد.
نگاه تاریخی به هر پدیده ای می تواند راهگشای بسیاری از نکات مبهم آن پدیده باشد. دراین قسمت نویسنده نشان می دهد که مدرنیته غربی طی چهار جهش صورت گرفته است: عصر رنسانس، عصر اصلاح مذهبی، عصر روشنگری و دوره انقلاب صنعتی. نگرش تاریخی به این چهار دوره به خوبی نشانگر آن است که اروپا نه به شکلی ناگهانی که با طی دوره های طولانی و سرنوشت ساز، پله پله به جهان مدرنیسم و مدرنیزه شده راه یافته است و این نتیجه گیری به خوبی روشن ساز عدم تطبیق مدرنیته سطحی و یکباره در جامعه سنتی ایران است.در کتاب حاضر، بدور از تعصبات شخصی نویسنده، افکار و آراء این اندیشمندان را – به عنوان نخستین روشنفکران ایرانی- در بوته نقد و بررسی می بینیم. آشنایی سطحی و پوسته ای برخی از این روشنفکران با مبانی مدرنیسم غربی و تأثیرگذاری آنها بر دیگران بویژه شاعران و نویسندگان اولین گام برای تحق نیافتن مدرنیته در جامعه سنت زده ایران است. با درک رؤوس فکری این افراد، تأثیر مدرنیته با قرائتی ایرانی در ادبیات بر خواننده مکشوف می گردد. مجموع زمینه های تاریخی مدرنیسم غربی و مؤلفه های مدرنیته و نیز مبانی فکری تجدد در ایران که در دو فصل اول کتاب بررسی می شود در فصل پایانی و در اشعار و افکار پنج شاعر معاصر (میرزاده عشقی، ملک الشعرا بهار، نیما یوشیج، فروغ فرخزاد و احمد شاملو – به عنوان نمایندگان شعر معاصر) مورد تحلیل قرار می گیرند. نویسنده با تحلیلی نقادانه، اندیشه نوجویی این پنج شاعر را در اشعارشان (که بی شک آیینه تمام نمای افکارشان است) تبیین می کند.
ارسال دیدگاه