مهارت های زندگی کودکان -٢- دکتر شبنم مشحونی

۹همدلی
 کی می دونه همدلی یعنی چی؟ همدلی یعنی دیدن دنیا از چشم دیگران. یعنی بتونیم احساسات دیگران رو درک کنیم. اگه ما احساسات دیگران رو درک نکنیم اونوقت نمی تونیم ارتباط خوبی با اون فرد داشته باشیم.  برای اینکه همدلی کردن رو یاد بگیریم باید اول احساسات رو بلد باشیم. دفعه قبل احساسات رو بهتون یاددادم. اون ۴ تا احساس اصلی رو میگم.
❖ قصه احساسات
تو یه جنگل زیبا اهو و خرگوش و خرس و روباه و سنجاب و…. زندگی میکردن. یه روز تصمیم میگیرن برن کنار رودخونه با هم بازی کنن. هرکس یه خوراکی میاره. خرس کوچولو کلوچه میاره و عسل. خرگوشک کیک هویج میاره. سنجاب گردو میاره و… اونا میرن بازی می‌کنن و کلی بهشون خوش می‌گذره . خب اونا الان چه احساسی دارن؟ افرین … خوشحالی. بعد گرسنه میشن میخوان برن سراغ غذاهاشون. اما یه دفعه یه صدایی از پشت علفزار می‌شنون ؟؟؟ چه احساسی دارن؟ افرین .ترس و نگرانی. بعد میبینن که روباهه داره غذاهاشون رو میخوره. میگن چرا اینکارو کردی؟ تو حق نداشتی بخوری اونم بدون اجازه. الان چه احساسی دارن؟ افرین. عصبانی. بعد خرسی میگه من خیلی گشنم بود می‌خواستم کلوچه و عسل بخورم.
خرگوشک میگه منم دلم هویج می‌خواست و… چه احساسی دارن؟ افرین. ناراحتی. بعد روباهه میگه ببخشید خوردم. دیگه اینکارو نمی‌کنم. به مامانم میگم براتون بپزه و بیارم.
فعالیت۱: شناسایی احساسات
این موقعیت‌هایی رو که میگم بگید چه احساسی به شما دست میده؟(دقت کنید که ممکنه همه یه جور احساس نداشته باشن).
– یکی از دوستاتون دویدن شما رو مسخره میکنه.
– با بابا تون رفتید سوپرمارکت و اون فقط برای خواهرتون شکلات می‌خره.
– قراره اسباب کشی کنید به یه محله دیگه.
– بابا  و مامان با هم دیگه دعوا میکنن.
– خیلی وقته خاله تون رو ندیدید و امروز میخواد بیاد خونه شما.
– معلمتون بهتون گفته شما خیلی تنبل هستید.
– زنگ تفریح گرسنه تونه اما خوراکی ندارید که بخورید.
– برای اولین بار سوار هواپیما شدید.
– قراره فردا باباتون از بیمارستان مرخص بشه.
– میخواید برید پارک اما یهو بارون میاد و کنسل میشه.
فعالیت۲: یک موقعیت و چند احساس
بچه ها گاهی اوقات ممکنه تو یه موقعیت چندتا احساس داشته باشیم. مثلا:
– دوستم کیفم رو انداخت زمین اما پاکش کرد.
– مامانم رفته بیمارستان تا نی نی جدید رو به دنیا بیاره.
– قرار بود بریم شهربازی اما بارون اومد و نرفتیم ولی بابا پیتزا سفارش داد.
– مامانم غذایی که دوست نداشتم درست کرده اما بعد از غذا قراره باهام بازی کنه.
فعالیت ۳: چطور همدلی کنم؟
فکر کن دوستت تو فوتبال گل خورده. و خیلی ناراحته. اول برو بشین کنارش و اگه خواستی دستتت رو بذار روی شونه اش. بعد بگو تو ناراحتی؟ بعد به حرف هاش فقط گوش کن. و حرف هاشو تکرار کن. مثلا  کودک میگه آره ناراحتم چون گل خوردم. …. اوهوم تو ناراحتی چون گل خوردی. و… بعدش بپرسید می تونم کمکت کنم؟ یا بگید میدونم ناراحتی و دوست داشتی توپ رو بگیری اما اگه بخوای می‌تونیم بریم یه بستنی بخوریم (یا هر پیشنهاد خوشحال کننده دیگه) تا حالت بهتر بشه و بعدش فکر کنیم ببینیم چیکار می‌تونیم بکنیم. بعد اگه خواستید اونو در آغوش بگیرید.
فعالیت۴: تمرین همدلی
– یه خانومی که بارداره سوار مترو شده اما جایی نداره بشینه و شما نشستید.
– امروز یه همکلاسی جدید بهتون اضافه شده و زنگ تفریح تنهاست.
– مامان سرش درد می‌کنه.
– بابا از خرید برگشته و دستش پره.
– معلم میخواد برگه‌ها رو پخش کنه.
– مامان می‌خواد سفره رو پهن کنه.
– یه خانم مسن دستش بار سنگین هست.
فعالیت۵: رفتار من و احساس دیگران
– اگه اسباب بازی‌هامو جمع نکنم مامانم چه احساسی داره؟
– اگه خودم کفش‌هامو بپوشم مامانم چه احساسی داره؟
– اگه گربه رو یهو بترسونم؟
– دوستت نتونست جواب سوال معلم رو بده و تو بلند گفتی تنبل کلاس؟
– بابات سرش درد می‌کنه و داره استراحت میکنه و تو داری با اسباب بازی‌ات با صدای بلند بازی می‌کنی؟
فعالیت ۶: تمرین همدلی
– دوستتون کتاب ریاضی شو نیاورده و خیلی ناراحته. چیکار می‌تونی براش بکنی؟
– خواهرت اسباب بازی اش شکسته و خیلی ناراحته ؟چیکار می‌تونی براش بکنی؟
– بابا سوییچش رو پیدا نمیکنه و ناراحته که سرکارش دیر شده.چیکار می‌تونی براش بکنی؟
– بابابزرگ پاش درد میکنه و حال خوبی نداره.چیکار می‌تونی براش بکنی؟
  ادامه دارد ….
دکتر شبنم مشحونی
*************
تدوین و گردآوري: دکتر شبنم مشحونی

تنظیم‌: رامک تابنده