“کودکان و جنگ _ مقدمه”-دکتر فرزانه رحمتی مدرس دانشگاه  و روابط بین الملل

مقدمه:

پیچیدگی های دنیای کنونی، تغییرات شگرفی را وارد زندگی های امروزه کرده است و بسیاری از ارزش گذاری ها را تحت تاثیر قرار داده است. ارزش هایی که در گذشته اهمیت فراوانی داشت، امروزه بهای خود را از دست داده است. ارمغان دگرگونی های جوامع کنونی در معصومیت کودکان اثر سوء خود را نهاده است. کودکانی که در سنینی هستند که تشخیص خیر و شر برایشان دشوار است  به بدترین نحو از لطافت کودکانه آنان در کشورهای در حال جنگ بکار گرفته می شود. با وجود جنگ افراد بسیاری آسیب می بینند و به صور مختلف مصائب مخاصمات بر آنان تحمیل می شود. در طول این منازعات پیچیده، علاوه بر زنان و مردان، کودکان بیشترین آسیب دیدگان این  پدیده شوم قرار می گیرند. کودکانی که برای از بین بردن همنوعان خود بجای تربیت درکلاس های آموزشی مدرسه، سلاح های کشتار جمعی و افزار های جنگی را آموزش می بینند تا برای بقاء و ادامه حیات آن ها را بکار ببرند. بعد از جنگ جهانی دوم، در عرصه بین المللی بخاطر آسیب های شدیدی که بر کودکان و حتی زنان بی گناه در پی قدرت یابی و اقتدار طلبی، منجر به تلفات بیشماری از کشته شدن و نقص عضو کوچکترین افراد جامعه شد . لیکن مسئله حمایت از کودکان در طول مخاصمات مسلحانه با تصویب کنوانسیون های چهار گانه ژنو ۱۹۴۹ در دستور کار قرار گرفت. هدف این کنوانسیون مصونیت از اموال و اشخاصی که در معرض حملات هوایی قرار داشتند در طول جنگ جهانی دوم به تصویب رسید و با توجه به ضرورت ارائه کمکهای اضطراری به کودکان و نوجوانان قربانی جنگ جهانی دوم، مجمع عمومی به توصیه شورای اقتصادی و اجتماعی، صندوق بین المللی حمایت از کودکان موسوم به یونیسف را در سال ۱۹۴۶ ایجاد کرد. (موسی زاده،۱۳۹۲: ۲۱۴-۲۱۵ ). بر این اساس علاوه بر کنوانسیون های چهارگانه ژنو، کنوانسیون حقوق کودک نیز در سال  ۱۹۸۹  در تشدید حمایت از کودکان درگیر در مخاصمات را مورد توجه بیشتری قرار داد و پروتکل های ضمیمه به کنوانسیون حقوق کودکان و معیار سنی ممنوعیت استخدام در نیروهای مسلح و مشارکت درجنگ از پانزده سال به هجده سال افزایش یافت. به دنبال دستاوردهای چشمگیر وتغییرات در اسناد قراردادی کنوانسیون حقوق کودک، شورای امنیت، مجمع عمومی و سازمان ملل فعالیت های قابل توجهی را در حمایت از کودکان اعمال کردند و نگرش جامعه بین المللی به مخاصمات به تکامل و پیشرفت نظام حقوقی انجامید. قواعد حقوقی در عرف بین المللی نیز رخنه کرد و موکد این بود که به لحاظ حقوق بین الملل، نقض این قواعد مسئولیت کیفری را به دنبال خواهد داشت. این مقاله در صدد روشن نمودن نکات پنهان و پیدای اقدامات شورای امنیت در حمایت و ممانعت از تضییع حقوق کودکان در گیر در مخاصمات مسلحانه است.
لذا پرسش اصلی این پژوهش این گونه مطرح می گردد، رویکرد شورای امنیت در خصوص ممانعت از استخدام و بکارگیری کودکان سرباز در مخاصمات مسلحانه  چیست؟
با توجه به اسناد  شورای امنیت به فصل هفتم منشور ملل متحد با هدف حمایت از حقوق کودکان در برابر کشتار جمعی و جنایات جنگی، امکان توسل به زور در صورت نقص حقوق کودکان وجود دارد. لذا تغییر رویکر شورای امنیت از قدرت نرم به توسل به قوه قهریه در این زمینه رویکردی نوین به شمار می آید.