نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
استاد “ایرج عبادی” شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار کردستانی، زاده‌ی هفتم بهمن ماه ۱۳۲۷ خورشیدی، در سنندج است. تخلص عبادی در زبان فارسی، “طنین” و در زبان کوردی، “هه‌واری سنه” است.
عبادی دستی در روزنامه نگاری، ترجمه، طنز، داستان‌نویسی، نقد و به دو زبان “کردی” و “فارسی” شعر می‌سراید. از ایشان بالغ بر سیصد مقاله ادبی در روزنامه‌های محلی به رشته‌ی تحریر در آمده است. او مدت‌ها در مراکز آموزش عالی و پیش دانشگاهی سطح شهر سنندج، زبان انگلیسی را تدریس کرده است. ایشان مدیر مسئول نشریه لوتکه و مدتی عضو علی‌البدل در دومین دوره هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی نشریات محلی استان کردستان بود. از دیگر سمت‌های او در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری: – سردبیر هفته‌نامه‌ی دو زبانه‌ی کردی – فارسی ئاسو. – سردبیر هفته‌نامه‌ی کرفتو. – مدیر فرهنگی ویژه‌نامه‌ی روزنامه‌ی ایران در سنندج. – مدیر مسئوول ویژه‌نامه‌ی جام جم در سنندج.
▪︎کتاب‌شناسی: – خنجری در زخم. – نامناسیت – انتشارات ایرج عبادی – ۱۳۹۰. – دلنوشته‌های تنهایی – نشر علمی کاج – ۱۳۹۲. – حه‌زی نه‌مامه سه‌وزه‌کانی مه‌دره‌سه. – مجموعه داستان «ناستاو» (فارسي و كردي) – انتشارات تهران – ۱۳۹۱. – رمان اتفاق و آيينه. – خانم آفتاب تنهايت نگذارد (مجموعه شعر کوردی) – تا عبور از خط آبی و آتش. – پرنده‌ها. – زام و کانی (مجموعه شعر کوردی) – نشر فراگاه. – الف – طناز و به‌تال پا: مجموعه طنزهای کردی و فارسی – نشر علمی کالج. و…
▪نمونە‌ی شعر: (۱) [گوڵ و پوچ] پاییز هیشتا پێچم ده‌دا تا هه‌نگاوه‌کانی زه‌‌رد چۆڵم کا و من هه‌ر به ره‌نگی پرتووکاوی داره‌کان عاشقم سپی، سپی که‌سێک تابلۆی سهر‌ما ده‌خاته سه‌رچڵه و ئه‌مشه‌و یه‌لدا ئه‌مشواته‌وه جانتا جانتا ته‌رمی گه‌ڵاکان له جادهکاندا گۆرانی سه‌فه‌ر ده‌چرن کاته‌کان گوڵ و پۆچی هه‌تاو ده‌نووسن گوڵ یانی کۆری ئازادی رووناکه و پۆچ یانی هه‌روا یه‌خسیری هه‌وا باوه پۆچ، پۆچ، سه‌دان ساڵه‌رووناکی له‌م وڵاته شێنه و شێنه و ئاگری شێن ئاوایشی لێ باڵاده‌کا سه‌رمای ناته‌واوی مه‌لهۆره‌کان، هێشتا به‌ته‌مای کێوی سه‌هۆله تا نه‌تواته‌وه زریان کارتوونی بێ سه‌رمیچه تا له رووت بوونی ئاواتی شه‌قه‌مه‌کان له که‌س نه‌زاندا، چه‌تری کون کون هه‌ڵخا ئه‌م وه‌رزه فتوای ته‌رمی هه‌نار له دار قه‌واخ ده‌دا ده‌سته‌کانی خه‌م له ژووری گیرفانه‌خاڵیه‌کانمدا جێ ده‌مێنێ چه‌ند فنجان قاوه تاچاره‌نووسی پچرانی کێوه به‌فرینه‌رکان ماوه؟ سێلاو قه‌تیسه، قه‌تیسه ماتلم، ماتل تا چرۆی چریکه له گروی چۆلهکانی هات خۆی بنوێنی ئه‌م سه‌یاره، توند توند تا باوه‌شی تۆ ونه‌مامه‌کانی به‌ی ڕاناوه‌ستێ ماتلم خانم تا گه‌رمایه‌ک به پرسه‌ی دڵی داره رووته‌له‌کان بگا سوخمه‌ی بێ تامی زه‌مان با پربێ له موکه‌عبی له‌شی زستان ئهو سووچه ماتله خانم تامومی به‌خت رووناک که‌ین قورسایی قه‌فه‌س ئه‌گه‌ر نه‌ژمێرێ قه‌ناری هومید پێی خوشه بفڕی چاوی ئه‌م پێنووسه، ساڵهایه هه‌ر ره‌ش ده‌نووسی تا چاوه‌کانو ماناکا باوه‌شی ساردی کاته‌کان به فرمیسکه‌وه مان ده‌گرن تا له ئاگرا به خووسێنه‌وه چڵه‌ی گرمی شێعره‌کانم، جیا له تۆ و چوارباڵ و من، که‌سێک بانگ ناکا گۆج نیه، ئه‌م ئه‌سپه سپییه که قژه‌کانی داوه به ده‌س با هیوای گه‌نم له سوچێکدا ئارام ناگرێ دڵم به تۆفانی دڵت خۆشه با بیروکه‌کانمان له مه‌یدانی ئازادیدا ئالبوم که‌ین.
(۲) [چه‌ندگرێ] لێوه‌کانم به ده‌ریا گرێ ده‌ده‌م هێشتا تینوویه‌تیم تینوویه ئه‌م رووباره، شار، نائارام و دووکه‌ڵ ئاوی له ژیانی گوڵدا پیج ده‌دا و ئارامم ناکا زۆرمه‌چووه پێشه‌وه، هاوار! چرۆی ئه‌وین که له پیستی مانگدا ده‌گه‌رێ ئه‌گه‌ر نه‌گه‌رێ هاو با‌نگی خاچ ده‌بین. ته‌نیا من نیم که بوومه‌ته شریخه بڕوا، شه‌واره‌ی باخ و کاکه‌شانی بێ باوێشکی ماسیه‌کان و هێرشی تاڤگه‌ی باران و حه‌جمی گریانی من! چه‌ند گرێ به ده‌نگی بیده‌نگی ئیحساسم نیازه که پێکه‌وه، ئه‌م شریته یه‌ک سه‌ر نه‌پچرێ؟ ئهو که‌سه که بێ کیمیابارانی شار بۆنی تابلۆه‌کانی له دڵی گۆرستان نخشاوه بێ سه‌ر وشوێن به دووی رووگه‌ی زێتوون ده‌گه‌را زۆر مه‌چووه پێشه‌وه! منکه له هورۆژمی ره‌شی شه‌و جیا بومه‌ته‌وه تا هه‌ناسهی رووناکی به‌یان ئه‌گه‌ر هاورێ بین هه‌ر له رۆژمیره‌که‌ته رۆژ بۆت ده‌ژمێرم و ده‌زانم که باوه‌شی هه‌موو ئه‌ستێره‌کان باقه باقه گوڵ ده‌خه‌نه نێو باوه‌شی ئامانجی ئه‌م شێعره و تۆ! (۳) [رازی باڵەندەکانی هات] دێر هات کە کریوە لە شەقامەکانی یاو دا شۆرە بێ یادێک، هاوار دە کا هات کە نە هاتی کاتە پڕچ شۆرەکان دوپات کاتەوە گوڵی لە نیرگزە جاری ئاواز دا لە گۆی فەرهاد چڕپاندی تا باڵای بێستوون کورت نەبێ لە شراب خانەی نیگای ئاقیقی کچە کوردێکدا پەپوولە پاییزە ، ئەوینی هەتایی نووسی شەراب کەمی هاورد غۆربەتی کام ڕەشماڵ ئەم هەموو چاوە ڕوانییە لە دوورگەکان چۆڵ دەکا خەفەتی تینوویەتی دیدار بە دارشتنی فرمێسک شێعری تەر دەباتە سەفەری هۆنراوە کەس تێ ناگا ڕازی باڵەندەکان لە شەپۆلی بێ تاقەتی ئەستێرە بدرکێنێ وشەی لە سەرما کزکردووی مانگ ئاسمان نوقم دەکا و بێ چرای هەوەس ڕووناکاییەکان دەمژم مژ، مژ چە تارمایی داێگرتم تا دەگەم بە باران کاکەشانیش شانەکانی بەر بلاوی دارە بەرەو نا ناسی دڕکە ئەحریمەنیەکانی سەر ڕێگا لە باوەشی شەوەزنگدا دەمرن و لە گۆری نەمان دا بلاو دەبنەوە چە تێکەڵکردنێکی گرینگە بێ سر و شوێن ، خلیسکاندنی ئاور لە تابلۆی بێ دیوار دا کە چەتەی تەمەن لە زمەنی بسکە ئالوزەکانی دڵرەقی دا شوینی ون دەبێ و باڵە گوڵئاویەکان لە جادەی شەوەت و ترسا دەفرن ئەو هەموو تەنیایە لە نیو بازاری پەژارە،شێتانە ڕادەکەن ڕا بگرە خانمی خانمەکان کە پیڵاوەکانی بەفر و هۆروژمی پەەنجەرە ناخی دەستەمۆ دەکا، تا دەنگ زرینگەی بێ لە وەرزی بێ ئۆغرەیی دا، پێ خۆش بوو تا بزانی چەند کەرەت لە خەیاڵی سروە دا مەلە دەکا کامپیوتەر نەیزانی کە بەقەد شمشاڵی ئەم لێرەوارە دار ، دار باڵا دەکاو هێشوەکانی بێ گەڵا ئاواز دەخوێنن بە هیوای کانی بوو ئیستا ئاو پڕ دەبێ لە تۆ و من و بەیانی گزنگی ئەم قەوارەی سپییە لە نووسراوەکانم دا نا تکێ چاوە چاوەی سێو لە وێنەی ئەو دەلاقەی ئاوییە دا بۆونی تۆی دەوێ کام هەنارم پێ دەبخشی تا لێوەکانت سوورکا؟ تەماشایەک دڵنیگەرانی دڵداری هەموو پەرەزەردەکانە کە بێ جم وجووڵ ، شانۆی بێ پالەوانی ئەم شەوانەی ساردە دەنخشێنێ.
(۴) غه‌ریبییه‌کانی ئاوات کات کاتی نووسینی کاته‌کانی نه‌هاتوو و له ده‌س چوو فوواره‌ی ته‌مه‌ن له غوربه‌تی ته‌نیایی دا سه‌روخوار ده‌چێ و تاو‌گه‌کانی ناحه‌زی ڕووداو لووته‌که‌ی هه‌ست له بیر ده‌که‌ن ڕێ ناکه‌و‌ی هه‌تاو خۆ‌ر و خۆره‌ی چه‌ماوه‌ی لێره‌وار دایگرتم پاساره‌کان بێ کو‌تری هیوا باڵه‌فره ناکه‌ن قه‌فسه‌کانی ڕه‌ش ساڵهایه ئاوات به شوێن ئاوات له سێداره ده‌ده‌ن هیچ ئاکامێک مه‌رگی مه‌رواییه‌کان چاره‌سه‌ر ناکات بێ تۆ بێ من و بێ قه‌ڵه‌م و شێعری ئێمه هه‌ر بڕواکانی به‌یانی و هه‌ڵپه‌رینی تازه ده‌ژمێرن ئه‌ی ده‌سته‌کانی غوربه‌ت و خه‌‌فه‌ت کاتی شه‌قامه‌کان و سه‌رهه‌ڵدانی ئاڵای ئاواز که‌ی ده‌س پێی ده‌کا؟
(۵) چرکه ڕێگا ئێرەج عیبادی هات بە کورتە باڵەکانی پەپۆلە ڕەنگاوڕەنگ باخ له پڕ پشکۆت و لێوەکانی بەهار گوڵیدا چرکەکانی سەوز تەماشایان نووسی کورت کورت شەقامەکانی ئەوین قاقر چۆن بتنووسم کەبۆنی زەردی ڕووداو دایگرتم و تۆ ئاوارە له کوڵە ڕێگاکانی تەنیایدا.
(۶) خاوێن و باران هه‌موو جانتای پڕله زامی خه‌مه‌کانم یه‌ک جاره تا جاده‌ی ته‌نیایی ده‌فرێ وخه‌به‌رم ناکا ئه‌م په‌ره‌سێلکه چاره نووس ناناسێت و هاواری شه‌قامه‌کان ده‌بڕێ تا بگاته مەیدانی چۆڵی ئازادی ئەم په‌یکه‌ره، وشه‌ی مانه‌وه‌ی دڵێکه که بێ تۆ سه‌قام ناگرێ ئازادی په‌یکه‌ره‌ی عه‌شقه که‌نامرێ با ناوی بنینه داهاتوو که‌ی ئه‌م بنچینه پیێ ده‌گا؟ منکه پڕ بووم له به‌نازترین شێعری سه‌ربه‌ستی نه بووی تا هه‌ڵبه‌ستی زه‌ریا ببینی؟ سێوه‌که‌ی به‌هه‌شتی بێ تووبا کاتێ بۆ حه‌وا قه‌ده‌غه‌کرا که تۆ له بڕوای ئادامدا جیا بوویته‌وه و هه‌وه‌س له داکۆکی ئاسماندا دایگرتی شک سه¬رچاوه¬ی شۆرشه شۆرش به‌رانبه‌ر به نه بوونی هه‌وایەكی پڕ له ئه‌رغه‌وان و ئارزوو چێت پیێ بڵێم؟ که هه‌وارگه‌ی هاوارت له بیر کرد و خۆتۆ دا به ده‌ستی چمکی دڕک ئهو که‌سه که ده‌لێ: “کوردم خۆش ئه‌وێ!” تۆپیی دڕۆی پێیه! ئاگاداری ده‌رگه‌ی فرێوی چراسووره‌کان نێت که چاوگه‌ی ژیان ویشک و ڕه¬ش ده‌ژمێری و به خاوێنی ئه‌زموونی باران نا‌ناسێ! هێرشی باران به خاوێنی نا‌ناسێ!
(۷) [خۆلیایکی به یاد] ئه م مڕاویه که له بنچینه ی ئاگردانی دڵ و وشه دامه زراوه ئاوی ده خوێنێ تا ئاسمان ده چێ و له پریش پریشی به رزایی فواره کان نێو پارکی نا ته واوی هه وه تودا ده ریا ده نوینێ نارنجیه کانی جاده و تۆ دڵی مڕاوی و من تا ئاسۆی سووراو کراوی تۆ تۆی ئه م به رژه وه نده تا مڕوایکی تر به گۆرانی لێوه کانی هه تاو له چار نووس وه ر ده گرێ کاتێ ” هۆره ” له سه قز دا ره ش ده نیژرا هۆره کانی تازه ی ریژنه ی شنه ی با گیان ئه داته گیانی شه فای کانیه کانی ئاوییه ر ئۆتۆمۆبیلێکی سه رشێت لێخۆره که ی جێ دێلێ تا له گه ڵ خۆلیا کانی رازی ئاوینه دا پێچ کان لابات و پیچ نه دات و بسوورێته وه ئه و شوشه ی رووناک وجادوویی بێ بنه که به ده ست میهره بانی ساته نه براوه کان هه ڵواسراوه له شاشه ی تله ویزیۆنی ته ماشای خه یاڵ دا ده بێته تۆ و ده بێته من و ده بێته کلیپێکی شیعرئاوی تا ته واو بوواره کانی سه ته لاێت سه یر کا پڕاسوی کێوه کان له چاو شاره کێ هه رای مۆسیقای باله نده یک خۆی ون ده کا یه ک جاره باله نده یکی تر له جنسی سه یره و سیحر دێته سه ره کی ترین ئامانجی داهاتوو شاژن قژه چکۆله کانی بازنه ی نه مامه به رزه کان له رێگای سه فه ر دا حسێک له لۆکه ولاو لاو نه قاشی ده که ن هه موو شادیه کانی ده رخت به یانی و ئیواره قامکه کانی په نجه ی ئاوییه کانی سه ر ده شت له گه ردنی هه وای هه وارێکی سه وز و پڕ به خڵ گوڵا ده نه خشێنێ شاژن باڵای ته ری تاڤگه ی خۆشه ویستی دوو ده نوێنێ و له سێ به شدا مه له ده کا پێنووسکی سپێ ، وه کوو هه سته جوانه که ی به دیاری له ئه و سیا چه مانه ده که وێته نێو دڵتای دڵت و هێز ئه داته نووسراوی ردیفی خه می شه مدانیه کانی مه هاباد چوار چرا به چوار شێرو چوار یاد و چوار شه قامی بێ ئه نجام تۆفانی به ردوامی “پردی سوور ” ی به ده م با و باڵ وبالوێن گرێ دا دوو تابلۆ ده بێته دوو وینه و دوو وینه ده بێته دوو گیاندار و دوو گیان دار ده بێته یه ک له ش دو چاو له نێو ئه و کایه ی سپیه دڵرفێنه دا پیاسه کانی نیگا بانگ ده که ن خۆمار خۆمار تاوی ده دا خه و ختۆکه یه ک پیت، نا دوو پیت، نا یازده هه زار پیتی نه ترووکاوه ی قسه ی چاوه کان ده که نه سازێکی هه مو شوێن بێ ده نگ که ته نیا باڵ، نا ده فته ره ی په ره شیناییه کان تێ ده گه ن له چریکه ی به ندی ورمێ تا شه ڵالی سه دی دوو جار ئه و لاتر باران بێ چمکی ئاو رێ ده پێوێ باقه کورته کانی گه نم و گه ڵا، شۆرو شۆره بی نابن خه فه تدای گرتم که ته نووری نانی باخه کان ویشک ده سووتا جڵی لێره وار، بێ بر هه می ره نگ و ده رنگ ده نگی هه نار ی ده ویست شه مامه گیان! سێوێکی ده م به ده م حه ز به مه یل هات تا وه کوو دڵم سوور به تۆ بگا دوێنێ به یانی چوار سێوی به تام له سینی ده سته په مه یکانی قاش ده بێ تا ئه ندامی نا ئارامی ماسییه جێ نه ماوه کان دوور نزیک نزیکی دوور له که ناری ویستگه ی وێلی ئه نستیتۆی تاسه و ئیشتها و هه ڵپه رکی نه فه سه کانمان یه ک بژمیرن!
گردآوری و نگارش: زانا کوردستانی
دبیر سرویس شعر اقوام ایرانی (کردی)
این مطلب بدون برچسب می باشد.