مقاله

همزمان با سالروز ملی شدن نفت؛ کتابخانه دیجیتال تخصصی «تاریخ نفت» در خدمت پژوهشگران، دانشجویان و علاقه مندان قرار گرفت. به قلم “فرشید خدادادیان”

همزمان با سالروز ملی شدن نفت؛ کتابخانه دیجیتال تخصصی «تاریخ نفت» در خدمت پژوهشگران، دانشجویان و علاقه مندان قرار گرفت...

همزمان با سالروز ملی شدن نفت؛
کتابخانه دیجیتال تخصصی «تاریخ نفت» در خدمت پژوهشگران، دانشجویان و علاقه مندان قرار گرفت

فرشید خدادادیان، پژوهشگر و مؤلف در زمینه تاریخ نفت، میراث صنعتی و تاریخ شفاهی با اشاره به ایجاد و راه اندازی کتابخانه تاریخ نفت در فضای مجازی، این اقدام را پاسخ به یک نیاز پژوهشی و علمی برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه مندان دانست و از توسعه و تکمیل بیشتر این کتابخانه دیجیتال تخصصی خبر داد.
خدادادیان با اشاره به تجربیات دانشجویی و دغدغه پژوهشی سه دهه گذشته فعالیت علمی خود، بعنوان یک پژوهشگر حوزه تاریخ نفت یادآور شد؛ در طول دوران فعالیت پژوهشی خود همواره نبود یک کتابخانه و مرجع دسترسی تخصصی به منابع و اسناد مرتبط با تاریخ نفت را احساس و بعدها نیز در پاسخ به دانشجویان جویای منابع تاریخ نفت برای پایان نامه های مقاطع ارشد و دکتری شان، نبود یک کتابخانه یا مرجع مشخص احساس می شد و خوشحالم که ایجاد این کتابخانه دیجیتال رایگان، امروزه مرجع و محلی برای دسترسی به پژوهشگران این حوزه است.
رئیس سابق مرکز اسناد و گنجینه های تاریخی صنعت نفت افزود؛ این دغدغه پژوهشی خوشبختانه با همکاری و همراهی تعدادی از همکاران سخت کوش حوزه اسناد نفت مجال شکل گیری یافت و گرچه با ممنوعیت فعالیت شبکه های اجتماعی رسمیت پیدا نکرد، اما خوشحالم که بصورت شخصی و فردی چراغ آن خاموش نشد و امروزه با همکاری و همراهی تعداد زیادی از مولفان، پژوهشگران و ناشران عزیز در داخل و خارج از کشور بیش از سیصد و پنجاه عنوان کتاب، بولتن و مجموعه اسنادی مرتبط با تاریخ نفت گردآوری و فهرست نویسی شده و به رایگان در اختیار اعضای کتابخانه است.
مؤلف هشت عنوان کتاب و بیش از پنجاه مقاله علمی تخصصی در زمینه «تاریخ نفت» خاطرنشان کرد؛ باید بپذیریم که در هنگامه تحول دیجیتال، شکل پژوهش و روش تحقیق نیز متحول شده و در این عرصه لاجرم باید با بروز رسانی رویکرد خود به مفهوم کتابخانه و آرشیو، روش تحقیق خود را بروزرسانی کنیم. با همین رویکرد باید به فکر دیجیتالیزه کردن منابع و اسناد تاریخی نفت باشیم و کتابخانه دیجیتال تاریخ نفت نیز با چنین رویکردی ایجاد شده است.
مؤسس کتابخانه دیجیتال تاریخ نفت در خصوص رعایت حق مؤلف و «کپی رایت» کتابهای دیجیتال بارگذاری شده گفت؛ خط قرمز کتابخانه، کپی رایت است. منابع و کتاب های بارگذاری شده در کتابخانه عموما دو‌دسته هستند. دسته اول کتاب ها و آثار دوستان و عزیزان پژوهشگر و مولفی است که بواسطه محبتی که به من دارند آثار خود را برای انتشار رایگان دیجیتال در اختیار می گذارند و دسته دوم کتاب هایی هستند که پیشتر در کانال ها یا سایت های کتاب های رایگان بارگذاری و منتشر شده اند و در عین حال بازنشر آن کتاب ها به کانال یا سایت مرجع منتشرکننده اصلی نیز اطلاع داده شده و لینک برایشان فرستاده می شود.
خدادادیان در مورد شرایط استفاده از کتابخانه نیز گفت؛ عضویت و استفاده از کتاب های دیجیتال کتابخانه رایگان و بدون محدودیت بوده و برای همه علاقه مندان در هرجای جهان آزاد و رایگان است.
عضو انجمن میراث صنعتی ایران خاطرنشان کرد؛ ما نیازمند نگاه نقادانه و بدور از هیجان و دلبستگی به موضوعات تاریخی هستیم و به همین دلیل کتابخانه هیچگونه محدودیت و سلیقه ای در انتخاب و افزودن کتاب ها ندارد و ممکن است همچون هر کتابخانه دیگری کتابهایی متضاد و نقیض یکدیگر نیز دیده شود. باور من این است که کتابخانه عمومی نباید متاثر از سلیقه یا انتخاب فردی خاص باشد، به همین دلیل است که در کتابخانه دیجیتال تاریخ نفت ممکن است کتاب هایی وجود داشته باشند که هیچگاه در کتابخانه شخصی من جایی ندارند و بارگذاری آنها در کتابخانه ممکن است برای دوستانی که من و روش و منش فکری و مطالعاتی و پژوهشی ام را می شناسند، عجیب باشد اما به تجربه به این رسیده ام که سلیقه شخصی ام را در انتخاب و بارگذاری کتاب ها دخالت ندهد یا اگر صادقانه تر بگویم، کمتر دخالت دهم.
مؤسس کتابخانه دیجیتال تاریخ نفت در خصوص بستر بارگذاری آثار در شبکه اجتماعی و محدودیت های ایجاد شده برای فعالیت در این فضا نیز یادآور شد؛ چند شبکه اجتماعی داخلی را برای انتقال کتابخانه یا حداقل ایجاد کتابخانه مشابه آزمایش کردیم، اما متاسفانه هیچکدام ظرفیت این کار را نداشتند. چون کتابخانه رایگان بوده و درآمدی نیز ندارد و قرار هم نبوده و نیست که انتفاعی باشد، ایجاد وبسایت یا پایگاه الکترونیک نیز موضوعیتی ندارد .از سویی دیگر نیز باور دارم تحول دیجیتال و عرصه ارتباطات قابل محدود و محصور و فیلتر شدن نیست و لاجرم همگان باید وجود و فعالیت این حوزه را بپذیرند، به همین دلیل این کتابخانه در همین فضای موجود به فعالیت خود ادامه خواهد داد و استفاده کنندگان نیز راه دسترسی به آن را خواهند یافت.
کتابخانه دیجیتال تاریخ نفت همزمان با سالروز ملی شدن صنعت نفت در ایران بصورت عمومی معرفی و به نشانی زیر در دسترس و استفاده علاقه مندان، پژوهشگران و دانشجویان است؛
t.me/historianoilbooks

تهیه و تنظیم‌: فرشید خدادادیان

پژوهشگر و مؤلف در زمینه تاریخ نفت ومیراث

صنعتی