نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
جبر و اختیار همواره از مباحث مهم و قابل بحث در فلسفه بوده است. جبر» در لغت به معنای واداشتن کسی به کاری با زور است، و «مجبور» یعنی کسی که با زور به کاری وادار شده است.اما در عقاید اسلامی و از دید فلاسفه اسلامی، جبر در این اصطلاح یعنی: خداوند بندگانش را بر آنچه انجام میدهند مجبور کرده است؛ در کار نیک باشد یا بد، زشت باشد یا زیبا، به گونه‌ای که بنده در این‌باره اراده و اختیار ترک کار و سرپیچی از آن را ندارد...
یزدانشناسی هرمسی بر پایه پذیرش دو خدا که یکی به‌فرمان دیگری است بنا شدهاست: اول، خدای متعال که وصفناپذیر و غیرقابل درک و منزّه از هر تشبیه است. او به هستی نمیپردازد و از آنچه درون آن است مطلع نیست؛ زیرا هستی و اندرونش با نقص احاطه شده است و این خدا از رابطه با […]
مفهوم راز در تصوف و عرفان مقدمه در طول تاریخ تصوف اصطلاح راز دامنه‌ای وسیع داشته و از جمله اصطلاحات پرکاربرد و مهم بوده است. به‌طوری که در عنوان بسیاری رسائل و کتب صوفیه کلمه راز و سرّ آمده است و حتی خواجه عبدالله انصاری، در «رساله صد میدان»، میدان هشتاد و سوم را میدان […]
ادبیات به مثابه سازگاری فرگشتی خواندن و نوشتن قدمتی۵۰۰۰ ساله دارد(Goodsen 2003)، اما ادبیات تنها چند قرن پس از پیدایش صنعت چاپ، در قرن پانزدهم، گسترش فراگیر یافت. خواندن و نوشتن منشاء غریزی نداشته و از طریق رشته های عصبی با وظیفه خاص تغذیه نمیشود. زیست شناسان نیز این مهارت انسانی را بخشی از فرایند […]
نظریه «انتخاب طبیعی» داروین که در نیمه قرن نوزدهم، انقلابی کوپرنیکی در جهان علم ایجاد کرد، تنها در حوزه زیست شناسی یا علوم تجربی منحصر نماند و به علوم انسانی و اجتماعی نیز سرایت کرد. از این رهگذر دانشهای نوینی با رویکرد فرگشتی(تکاملی) ایجاد شد که هم به لحاظ روش شناختی و هم از نظر هستی شناختی مسیر دیگری را پیمودند؛ از جمله فلسفه فرگشتی، روانشناسی فرگشتی، جامعه شناسی فرگشتی و...
مرام فكري خيام تعقل و تحليل پرسش ها و رسيدن به پاسخ (وسيله كسب مفاهيم و معنا ها) است. تمايل قطعي فكر خيام با امور واقعي او را به طرف علوم و رياضيات سوق داده و اين مقوله واقع بيني و واقع جويي او را تشديد نموده است. خیام را نمی توان در هیچ گرایشی از نظامهای فکری قرار داد.وی با نگاه شکاکانه ای که دارد پاسخ قطعی به هیچ سوالی نداده و نوع پاسخ گویی او به مواضع مختلف حاکی از ان است که وی از تفکرات و پاسخهای انتزاعی گریزان بوده است.به طور کلی وی با هر انچه فرد را از زندگی دور نماید مخالفت نموده و فلسفه او فلسفه اری گویی به زندگی است. خیام پرسشهای بیشماری در مورد هستی و وجود طرح میکند و مخاطب را به دریافت پاسخی فردی و درونی دعوت میکند.
ازاوایل قرن نوزدهم میلادی که روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بین ایران و اروپا گسترش یافت، به موازات آن دادوستدهای علمی نیز به اشکال مختلف توسعه پیدا کرد و برکات بیشماری برای هر دو طرف به بار آورد. مهم ترین پیامد مثبت این ارتباطات علمی بین ایران و اروپا، که گاه نتایج آن سال ها بعد پدیدار شد، آشنایی ایرانیان با شیوه مدرن تحقیقات علمی بود. به دیگر سخن، ایرانیان که از قافله دانش و تمدن مدرن عقب مانده بودند، با بهره گیری از روش های نوین غربی و اروپایی، فرهنگ و سنت های اصیل خود را که همچون گنجینه ای دست نخورده بود، بازخوانی کردند و درک جدیدی از سنن کهن خود به دست آوردند.
مقایسه و تطبیق خاستگاههای فكري و اندیشه هايي كه در بستر فرهنگهای متفاوت شکل گرفته اند، درحوزة مطالعات تطبیقی جای ميگيرد. اينگونه مطالعات، بويژه در حیطة ادبيات، به دريافت و درك افكار مشابه ميان بزرگان علم و ادب كمك ميكند. در این مقاله تلاش ما بر آن است که اندیشه های دو متفکر، از دو تمدن و فرهنگ مختلف را از زاویهای خاص و با روش تطبیقی بررسی كنيم. این دو متفکر عبارتند از خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی (م ۷۹۲ ه.)، شاعر و متفكر برجستة ايران و فردريك فيلسوف آلماني و تأثيرگذارترين اندیشمند قرن نوزدهم میلادی در حوزة فرهنگ. ۱۸۴۴-۱۹۰۰ نیچه از جمله دغدغههاي حافظ و نيچه، توجه به انسان، خودشناسي، مبارزه با جهل و خرافات و به طور كلي واژگون كردن و ساختن و شناساندن فرهنگي با ارزشهاي نو است.
نهم اسفندماه سال۱۴۰۱ ، ایرانزمین یکی از فرزندان راستین خود را از دست داد. با پرواز دکتر سیدجواد طباطبایی برکران بیکران، اهل فکر و اندیشه و میهندوستان ایرانی در سوگ مردی نشستند از جنس دانش و متفکری متعهد به خردناب. طباطبایی اندیشهورزی بود نظریهپرداز با ذهنی خلاق و روحی جوّال که از جایی که ایستادهبود به افقهای دور مینگریست و بیش از هرچیزی نگران سرنوشت ایران و سنّت دیرپای اندیشیدن ایرانی بود.