نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
کتاب”دنیای پنهان نفت” منتشر شد ؛؛سفری جذاب به تیره و تار ترین شکاف های صنعت نفت؛؛. فرشید خدادادیان پژوهشگر تاریخ نفت و میراث صنعتی کن سیلورستین (Ken Silverstein)گزارشگر تحقیقی و روزنامه نگار فعال و شاخص مطبوعات در امریکا، کتاب خود با عنوان؛ «دنیای پنهان نفت» The Secret World of Oil را سال۲۰۱۴ در نیویورک منتشر کرد و ترجمه فارسی آن به همت؛ “پیروز اشرفٰ”،امسال(۱۴۰۱)، توسط “نشر نو” به علاقه مندان و پژوهشگران فارسی زبان تاریخ نفت ارائه شده است. این کتابٰ، گزارشی است از یافته های یک خبرنگار و گزارشگر تحقیقی که در آن سعی شده تصویری از آنچه در پشت پرده صنعت نفت و گاز جهان می گذرد، ارائه شود.به همین دلیل است که نشریه ی فاینشنال تایمز در معرفی کتاب، آن را؛”سفری جذاب به تیره و تار ترین شکاف های صنعت نفت”تعبیر کرده است. سیلورستین، متولد ۱۹۵۸، روزنامه نگار آمریکایی است و همکاری با لس آنجلس تایمز، به‌عنوان گزارشگر تحقیقی، همکاری با آسوشیتد پرس در برزیل و نیز همکاری با نشریاتی چون”نیشن” و”هارپر”را در کارنامه ی کاری خود دارد. نویسندهٰ، با سفر به اقصی نقاط جهان و انجام مصاحبه های متعدد با دست اندرکاران و مطلعین صنعت نفت جهان اعم از واسطه ها، مدیران، سیاست پیشگان، لابیگران، بانکداران، کارشناسان و وکلای پرونده های نفتی، و همچنین با بررسی سوابق رسمی و گزارش های موجود در منابع چاپی و دیجیتالی، مواد و مصالح لازم برای نوشتن این کتاب را فراهم آورد. در نشریه”نیشن”برای معرفی این کتاب، آمده است؛ نگاه دقیق کتاب متوجه واسطه ها و معامله گرانی است که وجودشان برای صنعت نفت ضروری است.کن سیلورستین، همچنین به مؤسسات حقوقی آمریکایی و لابی گران و آژانس های روابط عمومی می پردازد که در کار حفاظت از دیکتاتورهای نفتی و لاپوشانی سوابق آنها هستند. واقعیت این است که؛ بیشتر مردم”نفت”را چیزی تصور می کنند که از داخل زمین استخراج می شود یا برای تولید بنزین ماشین شان مورد استفاده قرار می گیرد.اما بین این دو نقطه و فراتر از آنها، گسترە ی وسیعی از بازیگران، سهمی از سودهای به دست آمده را نصیب خود می کنند.از واسطه ای که معاملە میان شرکت های انرژی و مقامات دولتی را در کشورهایی که روی ذخایر نفتی جهان نشسته اند جوش می دهد، تا افراد دانشگاهی، لابی کننده ها و کارگزاران و کارچاق کن هایی که درآمدشان ناشی از ترویج اقتصاد سوخت فسیلی است. موضوع این کتاب؛ جست و جو در روابط پشت پردە دنیای نفت است و طی آن نقش ناگفته، اما مهم بازیگران متنوع صحنە اقتصاد سوخت فسیلی مورد بررسی قرار می گیرد.این بازیگران به عنوان کارچاق کن، معامله گر و لابی گران معمولا مالک یا بهره بردار پالایشگاه ها یا چاه های نفت نیستند؛ با این حال، بر مبنای دریافتی های غیرشفاف و زد و بندهای پشت پردە خود جریان امور کسب و کار انرژی را روان می کنند.آن ها عموما تماس های سیاسی سطح بالا دارند که می توانند در صورت لزوم از آن برای برخورداری از حمایت قانونی استفاده کنند.در واقع، موفقیت آنها مبتنی بر ارتباطات دنیای پنهان نفت نزدیک شان با مقامات بالای تصمیم گیرنده است. کارچاق کن ها، همیشه کارکردی اساسی در کار تجارت نفت داشته اند.بنا به گفته ی نویسنده؛ نخستین کسی که در ابعاد بین المللی به این کار پرداخت،”گالوست گُلبِنگیان”، یک ارمنی ترکیه ای بدون دولت بود که پدرش بانکدار و از واردکنندگان عمدە ی نفت چراغ برای امپراتوری عثمانی بود.گالوست، که بعدها به آقای”پنج درصد”و “تالیران دیپلماسی نفتی” معروف شد، در کینگز کالج لندن درس مهندسی معدن خواند و پس از پایان تحصیلاتش در ۱۸۸۷ توسط پدرش به بندر باکو در کرانە دریای خزر فرستاده شد تا تجارت نفت بیاموزد.گلبنگیان جوان یک رشته مقالات پژوهشی نوشت که توجه ادارە معادن عثمانی را جلب کرد.مقامات آنجا از او خواستند گزارشی دربارە منابع نفتی تهیه کند و او روی چند ناحیە با ظرفیت بالقوه بالا در منطقه انگشت گذاشت.این، آغاز ورود گلبنگیان به بازار نفت بود.ورودی که برای او منافع زیادی به دنبال داشت.(ص۳۳) سیلورستین، در این کتاب و در توصیف روش کار با دلال آورده است؛ …یک دلال نفتی به من گفت که کار یک کارچاق کن، مستلزم رعایت احتیاط و دوراندیشی است؛ اگر بروید دربارە افراد مورد تماس تان، بلبل زبانی کنید و از دوستی با رئیس جمهور حرفی بزنید، متوجه می شوید که رئیس جمهور دیگر نمی خواهد دوست شما باشد. در بین مسائل سیاسیِ مشکل آفرین تر پیرامون نفت، یکی هم این است که بخش اعظم نفت در کشورهای توسعه نیافته استخراج شده و به کشورهای ثروتمند ارسال می شود که شرکت های داخلی شان آن را توزیع می کنند.گاهی، یک شرکت، خودش مستقیما به حاکمان کشورهای نفت خیز دسترسی پیدا می کند و با اعزام نمایندگان رسمی اش دست به انجام معاملات می زند.این موضوع به ویژه در مورد غول های نفتی مانند اِکسان موبیل و شِورون صادق است که در سراسر جهان در کشورهای کم ریسک و پرریسک کار کرده اند وخودشان از عهدە این کارها برمی آیند. نویسنده آورده است؛ یک مدیر سابق بریتیش پترولیوم به من گفت، ما مستقیما با سران دولت ها در کشورهایی که فعالیت داشتیم کار می کردیم و می توانستیم در کشور خودمان برای سران آن کشورها تماس های ژئوپولیتیکی برقرار کنیم که درخدمت آمال آنها بود.وقتی شما با”بی پی”هستید، همیشه می توانید ترتیب ملاقاتی با نخست وزیر یا صرف چای با ملکه را بدهید، اما شرکت ها ازجمله غول های نفتی در عوض اغلب از طریق لابی گران کارشان را پیش می برند.کارچاق کن های مستقلی که کارشان شناختن رهبران و سایر مقامات دولتی است که برایشان نفت هم در حکم قلّک پول است و هم سلاح سیاسی. کتاب، در هفت فصل تنظیم شده و به ترتیب به موضوع؛ کارچاق کن ها، دیکتاتورها، معامله گران پرده داران، کارگزاران غیر رسمی، لابی گران و در فصل آخر با عنوان”کلاش” به عنوان نمونه به نیل بوشٰ یکی از چهره های شاخصی که ذیل این عنوان قابل معرفی است، اشاره شده است.نویسنده افراد مورد نظرش در این فصل را که “نیل بوش”(پسر دوم بوش پدر و برادر جرج دبلیو بوش)مصداق آنهاست را اینگونه معرفی می کند؛ افراد حقه باز و مفت خود” (ص۲۷۹) کتاب”دنیای پنهان نفت در ۳۲۰صفحه و قطع رقعی منتشر شده اسیت و در پشت جلد آن می خوانیم؛نفت مایه حیات تمدن مدرن است.از همین رو، صنعتی که فراهم آورنده است موضوع مطالعات و کتاب های بی شمار بوده است.با این همه، تاکنون به افراد کمتر شناخته شده ای که دست در دست دولت ها و شرکت های چند ملیتی، بقای این صنعت را تضمین می کنند، چندان توجهی نشده است؛ یعنی دلالان، کارچاق کن ها، لابیگران، گنگسترها و دیکتورها. کمابیش تمام مراحل فرآوری نفت، از کشف تا مصرف، از طریق روابط مخفی و فساد و خشونت تسهیل می شود.کن سیلورستین در این نمونه برجسته از گزارشگری تحقیقی، داستان این جهان عمدتا پنهان را روایت می کند.(پشت جلد) برای خواننده ایرانی اشاره به اقدامات یکی از لابی گران نفتی به نام”ریچ”، متولد بلژیک و تبعه امریکا که در ۱۹۷۴آنچه را بعدا تبدیل به “شرکت معاملاتی گلنکور” در سوئیس شده را بنیان نهاده، جالب توجه است.جایی که نویسنده به ارتباطات این فرد با سازمان ساواک در دوران شاه و فروش محرمانه نفت ایران به اسرائیل در جریان تحریم نفتی اعراب و بعد از انقلاب نیز خرید نفت از ایران در طول بحران گروگان گیری در سفارت امریکا در تهران را انجام داده می پردازد!(ص۱۳۲) او همچنین به این نکته از مایکل راس، نویسنده کتاب “نفرین نفت” The Oil Curse ارجاع می دهد که گفته؛ در کشورهای جهان سوم مواد معدنی و انرژِی اغلب تحت مالکیت دولت هستند و در تعدادی از کشورهایی که شرکت معاملاتی گلنکور در آنها فعالیت داردٰ، انجام معاملات به معنی پول گذاشتن در جیب حکومت های سرکوب گر و حاکمان فاسد است.(ص۱۱۳) بعد از خواندن این کتاب به قول، مایکل کلر، نویسنده ی کتاب”مسابقه بر سر آنچه باقی مانده” نگاهتان به نفت دیگر مثل قبل نخواهد بود. تهیه و تنظیم :فرشید خدادادیان
کتاب”دنیای پنهان نفت” منتشر شد ؛؛سفری جذاب به تیره و تار ترین شکاف های صنعت نفت؛؛. فرشید خدادادیان پژوهشگر تاریخ نفت و میراث صنعتی
کن سیلورستین (Ken Silverstein)گزارشگر تحقیقی و روزنامه نگار فعال و شاخص مطبوعات در امریکا، کتاب خود با عنوان؛ «دنیای پنهان نفت» The Secret World of Oil را سال۲۰۱۴ در نیویورک منتشر کرد و ترجمه فارسی آن به همت؛ “پیروز اشرفٰ”،امسال(۱۴۰۱)، توسط “نشر نو” به علاقه مندان و پژوهشگران فارسی زبان تاریخ نفت ارائه شده است. این کتابٰ، گزارشی است از یافته های یک خبرنگار و گزارشگر تحقیقی که در آن سعی شده تصویری از آنچه در پشت پرده صنعت نفت و گاز جهان می گذرد، ارائه شود.به همین دلیل است که نشریه ی فاینشنال تایمز در معرفی کتاب، آن را؛”سفری جذاب به تیره و تار ترین شکاف های صنعت نفت”تعبیر کرده است. سیلورستین، متولد ۱۹۵۸، روزنامه نگار آمریکایی است و همکاری با لس آنجلس تایمز، به‌عنوان گزارشگر تحقیقی، همکاری با آسوشیتد پرس در برزیل و نیز همکاری با نشریاتی چون”نیشن” و”هارپر”را در کارنامه ی کاری خود دارد. نویسندهٰ، با سفر به اقصی نقاط جهان و انجام مصاحبه های متعدد با دست اندرکاران و مطلعین صنعت نفت جهان اعم از واسطه ها، مدیران، سیاست پیشگان، لابیگران، بانکداران، کارشناسان و وکلای پرونده های نفتی، و همچنین با بررسی سوابق رسمی و گزارش های موجود در منابع چاپی و دیجیتالی، مواد و مصالح لازم برای نوشتن این کتاب را فراهم آورد. در نشریه”نیشن”برای معرفی این کتاب، آمده است؛ نگاه دقیق کتاب متوجه واسطه ها و معامله گرانی است که وجودشان برای صنعت نفت ضروری است.کن سیلورستین، همچنین به مؤسسات حقوقی آمریکایی و لابی گران و آژانس های روابط عمومی می پردازد که در کار حفاظت از دیکتاتورهای نفتی و لاپوشانی سوابق آنها هستند. واقعیت این است که؛ بیشتر مردم”نفت”را چیزی تصور می کنند که از داخل زمین استخراج می شود یا برای تولید بنزین ماشین شان مورد استفاده قرار می گیرد.اما بین این دو نقطه و فراتر از آنها، گسترە ی وسیعی از بازیگران، سهمی از سودهای به دست آمده را نصیب خود می کنند.از واسطه ای که معاملە میان شرکت های انرژی و مقامات دولتی را در کشورهایی که روی ذخایر نفتی جهان نشسته اند جوش می دهد، تا افراد دانشگاهی، لابی کننده ها و کارگزاران و کارچاق کن هایی که درآمدشان ناشی از ترویج اقتصاد سوخت فسیلی است. موضوع این کتاب؛ جست و جو در روابط پشت پردە دنیای نفت است و طی آن نقش ناگفته، اما مهم بازیگران متنوع صحنە اقتصاد سوخت فسیلی مورد بررسی قرار می گیرد.این بازیگران به عنوان کارچاق کن، معامله گر و لابی گران معمولا مالک یا بهره بردار پالایشگاه ها یا چاه های نفت نیستند؛ با این حال، بر مبنای دریافتی های غیرشفاف و زد و بندهای پشت پردە خود جریان امور کسب و کار انرژی را روان می کنند.آن ها عموما تماس های سیاسی سطح بالا دارند که می توانند در صورت لزوم از آن برای برخورداری از حمایت قانونی استفاده کنند.در واقع، موفقیت آنها مبتنی بر ارتباطات دنیای پنهان نفت نزدیک شان با مقامات بالای تصمیم گیرنده است. کارچاق کن ها، همیشه کارکردی اساسی در کار تجارت نفت داشته اند.بنا به گفته ی نویسنده؛ نخستین کسی که در ابعاد بین المللی به این کار پرداخت،”گالوست گُلبِنگیان”، یک ارمنی ترکیه ای بدون دولت بود که پدرش بانکدار و از واردکنندگان عمدە ی نفت چراغ برای امپراتوری عثمانی بود.گالوست، که بعدها به آقای”پنج درصد”و “تالیران دیپلماسی نفتی” معروف شد، در کینگز کالج لندن درس مهندسی معدن خواند و پس از پایان تحصیلاتش در ۱۸۸۷ توسط پدرش به بندر باکو در کرانە دریای خزر فرستاده شد تا تجارت نفت بیاموزد.گلبنگیان جوان یک رشته مقالات پژوهشی نوشت که توجه ادارە معادن عثمانی را جلب کرد.مقامات آنجا از او خواستند گزارشی دربارە منابع نفتی تهیه کند و او روی چند ناحیە با ظرفیت بالقوه بالا در منطقه انگشت گذاشت.این، آغاز ورود گلبنگیان به بازار نفت بود.ورودی که برای او منافع زیادی به دنبال داشت.(ص۳۳) سیلورستین، در این کتاب و در توصیف روش کار با دلال آورده است؛ …یک دلال نفتی به من گفت که کار یک کارچاق کن، مستلزم رعایت احتیاط و دوراندیشی است؛ اگر بروید دربارە افراد مورد تماس تان، بلبل زبانی کنید و از دوستی با رئیس جمهور حرفی بزنید، متوجه می شوید که رئیس جمهور دیگر نمی خواهد دوست شما باشد. در بین مسائل سیاسیِ مشکل آفرین تر پیرامون نفت، یکی هم این است که بخش اعظم نفت در کشورهای توسعه نیافته استخراج شده و به کشورهای ثروتمند ارسال می شود که شرکت های داخلی شان آن را توزیع می کنند.گاهی، یک شرکت، خودش مستقیما به حاکمان کشورهای نفت خیز دسترسی پیدا می کند و با اعزام نمایندگان رسمی اش دست به انجام معاملات می زند.این موضوع به ویژه در مورد غول های نفتی مانند اِکسان موبیل و شِورون صادق است که در سراسر جهان در کشورهای کم ریسک و پرریسک کار کرده اند وخودشان از عهدە این کارها برمی آیند. نویسنده آورده است؛ یک مدیر سابق بریتیش پترولیوم به من گفت، ما مستقیما با سران دولت ها در کشورهایی که فعالیت داشتیم کار می کردیم و می توانستیم در کشور خودمان برای سران آن کشورها تماس های ژئوپولیتیکی برقرار کنیم که درخدمت آمال آنها بود.وقتی شما با”بی پی”هستید، همیشه می توانید ترتیب ملاقاتی با نخست وزیر یا صرف چای با ملکه را بدهید، اما شرکت ها ازجمله غول های نفتی در عوض اغلب از طریق لابی گران کارشان را پیش می برند.کارچاق کن های مستقلی که کارشان شناختن رهبران و سایر مقامات دولتی است که برایشان نفت هم در حکم قلّک پول است و هم سلاح سیاسی. کتاب، در هفت فصل تنظیم شده و به ترتیب به موضوع؛ کارچاق کن ها، دیکتاتورها، معامله گران پرده داران، کارگزاران غیر رسمی، لابی گران و در فصل آخر با عنوان”کلاش” به عنوان نمونه به نیل بوشٰ یکی از چهره های شاخصی که ذیل این عنوان قابل معرفی است، اشاره شده است.نویسنده افراد مورد نظرش در این فصل را که “نیل بوش”(پسر دوم بوش پدر و برادر جرج دبلیو بوش)مصداق آنهاست را اینگونه معرفی می کند؛ افراد حقه باز و مفت خود” (ص۲۷۹) کتاب”دنیای پنهان نفت در ۳۲۰صفحه و قطع رقعی منتشر شده اسیت و در پشت جلد آن می خوانیم؛نفت مایه حیات تمدن مدرن است.از همین رو، صنعتی که فراهم آورنده است موضوع مطالعات و کتاب های بی شمار بوده است.با این همه، تاکنون به افراد کمتر شناخته شده ای که دست در دست دولت ها و شرکت های چند ملیتی، بقای این صنعت را تضمین می کنند، چندان توجهی نشده است؛ یعنی دلالان، کارچاق کن ها، لابیگران، گنگسترها و دیکتورها. کمابیش تمام مراحل فرآوری نفت، از کشف تا مصرف، از طریق روابط مخفی و فساد و خشونت تسهیل می شود.کن سیلورستین در این نمونه برجسته از گزارشگری تحقیقی، داستان این جهان عمدتا پنهان را روایت می کند.(پشت جلد) برای خواننده ایرانی اشاره به اقدامات یکی از لابی گران نفتی به نام”ریچ”، متولد بلژیک و تبعه امریکا که در ۱۹۷۴آنچه را بعدا تبدیل به “شرکت معاملاتی گلنکور” در سوئیس شده را بنیان نهاده، جالب توجه است.جایی که نویسنده به ارتباطات این فرد با سازمان ساواک در دوران شاه و فروش محرمانه نفت ایران به اسرائیل در جریان تحریم نفتی اعراب و بعد از انقلاب نیز خرید نفت از ایران در طول بحران گروگان گیری در سفارت امریکا در تهران را انجام داده می پردازد!(ص۱۳۲) او همچنین به این نکته از مایکل راس، نویسنده کتاب “نفرین نفت” The Oil Curse ارجاع می دهد که گفته؛ در کشورهای جهان سوم مواد معدنی و انرژِی اغلب تحت مالکیت دولت هستند و در تعدادی از کشورهایی که شرکت معاملاتی گلنکور در آنها فعالیت داردٰ، انجام معاملات به معنی پول گذاشتن در جیب حکومت های سرکوب گر و حاکمان فاسد است.(ص۱۱۳) بعد از خواندن این کتاب به قول، مایکل کلر، نویسنده ی کتاب”مسابقه بر سر آنچه باقی مانده” نگاهتان به نفت دیگر مثل قبل نخواهد بود.
تهیه و تنظیم :فرشید خدادادیان
این مطلب بدون برچسب می باشد.